Tax alert

Ministerstwo Finansów przedstawiło do konsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, tzw. pakiet Slim VAT 3. 

Poniżej przedstawiamy wybrane zagadnienia prawnopodatkowe projektu ustawy z dnia 4 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw: 

Podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika do 2 000 000 euro 

Celem nowelizacji jest zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz kwartalnego rozliczenia w VAT. 

Doprecyzowanie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej 

Dotychczas materia ta nie była objęta regulacją ustawy o VAT, co mogło sprzyjać niepewności prawa u podatników przy korektach zmniejszających i zwiększających wartość transakcji. Przyjęte w projekcie ustawy rozwiązanie stanowi znaczne uproszczenie dotychczasowej praktyki przyjmowanej w zakresie kursu przeliczenia waluty obcej w fakturach korygujących. 

Doprecyzowanie okresu, za który deklarowana jest WDT, w przypadku gdy podatnik otrzymuje dokumenty potwierdzające WDT po okresie 3 miesięcy (moment powstania obowiązku podatkowego zamiast momentu dostawy) 

Zgodnie z obecnymi regulacjami, jeżeli podatnik w określonym czasie nie posiada wymaganych dokumentów potwierdzających wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT), obowiązany jest wykazać w ewidencji taką transakcję jako dostawę krajową (i w konsekwencji zastosować właściwą stawkę podatku, np. w wysokości 23%). Jednakże po otrzymaniu dokumentów potwierdzających dokonanie WDT, podatnik ma prawo do odpowiedniego skorygowania tej transakcji i zastosowania stawki 0%. W takim przypadku przepisy zobowiązują podatnika do wykazania transakcji WDT w rozliczeniu za okres, w którym dostawa została dokonana. 

Odniesienie się do momentu dokonania dostawy może powodować szereg wątpliwości praktycznych i prawnych. Z uwagi na powyższe, w zmienianym art. 42 ust. 12a ustawy o VAT proponuje się, aby dana transakcja była deklarowana za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku WDT ww. okresy rozliczeniowe mogą być różne: moment dokonania dostawy (który powstaje z chwilą fizycznego przesunięcia towaru na terytorium kraju) może wystąpić miesiąc/kwartał wcześniej niż moment powstania obowiązku podatkowego (który powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania WDT). W praktyce zdarzają się bowiem sytuacje, w których faktura zostaje wystawiona dopiero w następnym miesiącu po dokonaniu dostawy albo faktura nie zostaje wystawiona do 15 dnia tego miesiąca, co w obu przypadkach powoduje powstanie obowiązku podatkowego w następnym okresie rozliczeniowym (niż okres, w którym dokonano dostawy). 

W wyniku projektowanej zmiany podatnik będzie miał prawo do wykazania/skorygowania WDT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, co uprości obowiązek korygowania tej transakcji. 

Konsolidacja wydawania wiążących informacji – wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) oraz wiążące informacje o pochodzeniu (WIP) – poprzez wyznaczenie dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – jako organu właściwego do wydawania WIT, WIP i WIA w ramach I instancji oraz rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji  

Konsolidacja obsługi wiążących informacji zapewni przedsiębiorcom uzyskanie wiążących informacji w jednym miejscu, za pośrednictwem tego samego organu, bez konieczności każdorazowego ustalania, który organ KAS jest właściwy dla uzyskania wiążącej informacji w pożądanym zakresie. Najbardziej właściwe wydaje się powierzenie tego zadania dyrektorowi KIS, jako organowi wyspecjalizowanemu w zapewnianiu jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej i celnej. Powierzenie takich zadań dyrektorowi KIS zapewni lepsze zarządzanie systemem wiążących informacji, zarówno pod względem prawnym, jak i organizacyjnym, z uwagi na potencjał kadrowy i merytoryczny oraz ogromne doświadczenie tej instytucji w zarządzaniu systemem interpretacji indywidualnych oraz systemem udzielania telefonicznej informacji podatkowej i celnej. 

Rozszerzenie zwolnienia od VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi na fundusze inwestycyjne z siedzibą w innych państwach członkowskich UE 

Obecnie zwolnieniu od VAT podlegają usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi określonymi w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Tak określony zakres podmiotowy zwolnienia oznacza, że w praktyce zwolnione od VAT są wyłącznie usługi zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. 

Projektowana zmiana w art. 43 ustawy o VAT będzie skutkować rozszerzeniem zwolnienia z podatku na usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, którymi zarządzanie podlega zwolnieniu od podatku od wartości dodanej w państwach członkowskich innych niż Rzeczpospolita Polska. Taki zakres zwolnienia wynika z przepisów dyrektywy VAT. 

Rezygnacja z formalnego wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu 

Projektowane zmiany w art. 86 ustawy o VAT zakładają rezygnację z wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu. Zatem po zmianie faktura nie będzie formalnym warunkiem odliczenia podatku. Powyższe spowoduje, iż podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą zawsze rozliczane dokładnie w tym samym okresie rozliczeniowym, a w konsekwencji VAT od WNT będzie mógł być w pełni neutralny dla podatnika. W konsekwencji zmiana zlikwiduje konieczność monitorowania, czy termin 3 miesięcy na otrzymanie faktury został przekroczony.  

Liberalizacja warunków szybszego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych oraz wzmocnienie ram proceduralnych tego zwrotu 

Przepisy dotyczące zwrotu podatku VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. Ich podstawowym założeniem była popularyzacja obrotu bezgotówkowego w Polsce poprzez stworzenie zachęty podatkowej adresowanej do podatnika bezgotówkowego przyjmującego w zdecydowanej większości płatności bezgotówkowe. 

Projekt ustawy przewiduje dwie formy wskazanej liberalizacji warunków zwrotu: stałą oraz czasową. 

W zakresie stałej liberalizacji warunków zwrotu analizy przeprowadzone przez Ministerstwo Finansów oraz Krajową Administrację Skarbową wskazują na możliwość skrócenia czasu badania warunków dot. posiadania wyłącznie kas fiskalnych online lub wirtualnych oraz skrócenia czasu badania spełnienia warunku wartości sprzedaży osiąganych na tych kasach przy jednoczesnym obniżeniu progu wartości do 40 tys. zł miesięcznie. 

Zmiany proponowane w art. 87 ust. 6e pkt 2 i pkt 4 polegają na obniżeniu z 12 miesięcy do 6 miesięcy okresu, który jest badany dla ustalania warunku: 

– osiągania przez podatnika łącznej wartości sprzedaży wraz z podatkiem, zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących online lub wirtualnych, za każdy okres rozliczeniowy nie niższej niż 50 tys. zł (po zmianie nie niższej niż 40 tys. zł), oraz 

– prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu wyłącznie kas rejestrujących, które umożliwiają połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas (tzw. kasy online lub wirtualne). 

Likwidacja obowiązku uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego w przypadku podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotów, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, i w to miejsce wprowadzenia wymogu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji 

Aktualnie wymóg uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego prognozy w formie protokołu w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego do odliczenia funkcjonuje na gruncie art. 90 ust. 8 ustawy o VAT (proporcja odliczenia). 

W przypadku proporcji odliczenia, o której mowa w art. 90 ust. 8 ustawy o VAT do przyjęcia proporcji wyliczonej szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego, w formie protokołu są obowiązani podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł. 

Proponowane rozwiązanie polega na likwidacji wymogu uzgadniania prognozy proporcji i sporządzania protokołu przez naczelnika urzędu skarbowego. W to miejsce zostanie wprowadzone zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych przez podatnika proporcji. Stanowi to istotne odformalizowanie procedury ustalania proporcji wstępnej przez tych podatników ułatwiając funkcjonowanie zarówno samym podatnikom jak również organom skarbowym. 

Podatnicy, rozpoczynający wykonywanie działalności gospodarczej, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, będą samodzielnie ustalali proporcję prognozowaną. Naczelnik urzędu skarbowego będzie zawiadamiany o proporcji przyjętej przez takiego podatnika w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania pliku JPK. Do zawiadomienia o przyjętej proporcji będą miały zastosowanie ogólne zasady dotyczące doręczeń obowiązujące na gruncie Ordynacji podatkowej, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej. 

Zmiana art. 90 ust. 8 ustawy o VAT jest odpowiedzią na postulaty formułowane zarówno przez przedsiębiorców, jak również organy podatkowe, którzy dostrzegali potrzebę odformalizowania procedury ustalania proporcji wstępnej. 

Likwidacja obowiązku uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu prognozy w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku podatników obowiązanych do stosowania tzw. prewspółczynnika, którzy rozpoczynają w danym roku wykonywanie działalności, i w to miejsce wprowadzenie wymogu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych danych wyliczonych szacunkowo 

Podobnież wymóg uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego prognozy w formie protokołu w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego do odliczenia funkcjonuje na gruncie art. 86 ust. 2e ustawy o VAT (tzw. prewspółczynnik). 

W przypadku prewspółczynnika wymóg dotyczy podatników obowiązanych do stosowania prewspółczynnika, którzy rozpoczynają w danym roku wykonywanie działalności (podlegającej VAT i pozostającej poza VAT) lub takich, którzy uznają że stosowany przez nich prewspółczynnik za poprzedni rok okazałby się niereprezentatywny. 

Analogicznie, proponowane rozwiązanie polega na likwidacji wymogu uzgadniania prognozy prewspółczynnika i sporządzania protokołu przez naczelnika urzędu skarbowego. W to miejsce zostanie wprowadzone zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o przyjętym przez podatnika prewspółczynniku. Stanowi to podobne do wskazanej w punkcie powyżej  odformalizowanie procedury wstępnej. 

Zwiększenie kwoty pozwalającej na uznanie, że proporcja określona przez podatnika wynosi 100%, w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98%, z obecnych 500 zł do 10 000 zł 

Po zwiększeniu kwoty obowiązującego progu do 10 000 zł podatnik będzie natomiast mógł uznać, że jego proporcja w tym przypadku wynosi 100 % – odliczy zatem całość podatku VAT. Projektowana zmiana stanowi zatem dwudziestokrotne zwiększenie progu ograniczającego stosowanie zaokrąglenia proporcji do 100 %. 

Wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczenia się do wystawienia faktury rozliczeniowej, w której uwzględni się całość dokonanej dostawy towarów lub świadczenia usług (łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki lub zaliczek), w przypadku gdy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług powstaje w tym samym okresie rozliczeniowym (miesiącu/kwartale) 

Zgodnie z obecnym stanem prawnym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę zaliczkową, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. 

Proponowany przepis art. 106b ust. 1a ustawy o VAT wprowadza fakultatywne rozwiązanie pozwalające na odstąpienie od obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej, jeżeli podatnik otrzyma całość lub część zapłaty z tytułu tej czynności, w tym samym miesiącu, w którym dokonał tej czynności. Zmiana ta ma na celu uproszczenie obowiązków dokumentacyjnych podatników. 

Wprowadzenie nowej, dodatkowej możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej w sytuacji zmiany faktora 

W art. 108a proponuje się zmianę w ust. 6, który reguluje kwestię uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej przez „osoby trzecie” w sytuacji otrzymania przez nie płatności na rachunek VAT. 

Obecnie uwolnienie się od odpowiedzialności solidarnej przez „osoby trzecie” jest możliwe poprzez dokonanie płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy lub przez zwrot otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano płatność. Proponuje się dodanie trzeciego sposobu pozwalającego uwolnić się od odpowiedzialności solidarnej, który byłby dedykowany instytucjom finansowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, czyli głównie faktorom. Dodawany sposób uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej byłby stosowany w sytuacji zmiany przez podatnika faktora, tj. po zawarciu porozumienia (umowy) pomiędzy faktorami a klientem, prowadzącego do zmiany wierzyciela wierzytelności wynikających z umowy dostaw towarów lub świadczenia usług przez dostawcę, objętych umową faktoringu. 

Wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących przez podatników prowadzących ewidencję sprzedaży przy ich zastosowaniu 

Zgodnie z obecnym stanem prawnym podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonać wydruku dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, z wyjątkiem dokumentów, o których mowa w art. 111 ust. 3a pkt 1 lit. b ustawy o VAT, tj. paragonów fiskalnych, a w przypadku kas rejestrujących on-line również faktur, które za zgodą nabywcy, są przesyłane w sposób z nim uzgodniony w postaci elektronicznej. 

Proponowana zmiana w art. 111 ust. 3a pkt 8 wprowadza rezygnację z obowiązku drukowania dokumentów wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących – tj.: raportów fiskalnych i dokumentów niefiskalnych wystawianych przez podatników prowadzących ewidencję sprzedaży przy ich zastosowaniu. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie tylko do kas online, w tym kas wirtualnych. Powyższe pozwoli podatnikom na wybór, czy decydują się na przechowywanie raportów fiskalnych oraz innych dokumentów niefiskalnych w postaci papierowej, czy też wyłącznie elektronicznej. Mimo, że wprowadzane rozwiązanie oznacza, że podatnicy nie będą mieli obowiązku drukowania tych dokumentów, dokumenty te nadal będą wystawiane, tak jak do tej pory, tj. w postaci elektronicznej. Rozwiązanie takie stanowi ułatwienie oraz zmniejszenie kosztów wywiązywania się z obowiązków ewidencyjnych. 

Rozszerzenie katalogu należności, jakie mogą być regulowane środkami z rachunku VAT; rozszerzenie dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin,  podatku od sprzedaży detalicznej, opłaty od środków spożywczych,  zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji, podatku tonażowego oraz tzw. podatku od małpek 

w art. 62b w ust. 2 pkt 2 proponuje się rozszerzenie katalogu podatków i należności jakie mogą być regulowane środkami z rachunku VAT. W tym zakresie proponuje się wprowadzenie możliwości uregulowania środkami z rachunku VAT dodatkowo: 

• podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz odsetek za zwłokę w tym podatku,
• podatku od sprzedaży detalicznej oraz odsetek za zwłokę w tym podatku,
• opłaty od środków spożywczych oraz odsetek za zwłokę od tej opłaty,
• zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji oraz odsetek za zwłokę w tym podatku,
• podatku tonażowego oraz odsetek za zwłokę w tym podatku oraz
• opłaty, o której mowa w art. 92 ust. 11 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2021 r. poz. 1119, z późn. zm.) wraz z odsetkami za zwłokę od tej opłaty (tzw. podatku od małpek).

Powyższa zmiana ma istotne znaczenie w konsekwentnym zmniejszaniu ewentualnego ryzyka pogorszenia się płynności finansowej podatników wynikających z ograniczonej dyspozycyjności środków zgromadzonych na rachunku VAT. 

Link do projektu:  

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12362752/katalog/12901103#12901103 

W tym momencie trwają konsultacje społeczne ww. projektu ustawy.  Jeżeli mają Państwo uwagi do ww. zmian to prosimy o informację.