Tax alert – Duże zmiany w ordynacji podatkowej

Rewolucja w interpretacjach indywidualnych

Do tej pory opłata za wydanie interpretacji wynosiła 40 zł za jedno pytanie. Po zmianach kwota ta będzie ustalana w drodze rozporządzenia wykonawczego, a jej maksymalna wysokość może wynieść nawet równowartość minimalnego wynagrodzenia (od stycznia 2024 r. to 4 200 zł).

Nowela przewiduje przedziały uzależnione od prowadzenia działalności gospodarczej i jej skali. W uzasadnieniu zaproponowano opłatę od 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę  dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej do równowartości tego wynagrodzenia  dla największych przedsiębiorców w kraju.

Nowością jest również wprowadzenie 5-letniego okresu ważności wydanych interpretacji, które do tej pory ważne były bezterminowo. Zaproponowane zostały także regulacje dotyczące „starych” – czyli wydanych przed 2019 r. – interpretacji. Stracą one ważność z dniem 1 stycznia 2024 r.  Natomiast te wydane po  31 grudnia 2018 r. i przed 1 stycznia 2024 r. tracą ważność po upływie 5 lat od dnia ich wydania.

Proponowane zmiany wskazują, że DKIS będzie mógł wystąpić do innych organów o  wydanie opinii w zakresie określonego zagadnienia. Czas oczekiwania na odpowiedź nie będzie wliczany do czasu na wydanie interpretacji indywidualnej.

Marginalizacja kontroli podatkowych na poczet rozszerzenia kompetencji czynności sprawdzających

O całkowitej reorganizacji kontrolowania przedsiębiorców MF mówiło od dawna.  Z urzędów skarbowych znikają  kontrole podatkowe przy jednoczesnym zwiększeniu możliwości czynności sprawdzających.

Teraz organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających będzie mógł przesłuchać podatnika (w tym zdalnie), przeprowadzić oględziny czy badanie ksiąg.

A co z kontrolami? Ten obszar w pełni przejmą urzędy celno-skarbowe.

Droższe opinie zabezpieczające

Podobnie jak w przypadku interpretacji indywidualnych, wysokość opłaty zmieni się również w przypadku wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej (GAAR). Dotychczas obowiązująca opłata w wysokości 20 000 zł zostanie zastąpiona równowartością 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od stycznia 2024 r. jest to więc ponad 42 000 zł.

Do grona wiążących informacji dołącza WIK

Na potrzeby ustalenia kodów PKWiU oraz kodów CN została wprowadzona Wiążąca Informacja Klasyfikacyjna (WIK). Oznacza to, że ostatecznie odpowiedzialnym za klasyfikację działalności do odpowiedniego PKWiU będzie KIS (dotychczas ta rola przypisywana była GUS).

Składając wniosek o wydanie WIK trzeba będzie wskazać, na potrzeby jakiego przepisu prawa podatkowego chcielibyśmy dokument uzyskać. Jak wskazuje MF w uzasadnieniu projektu, istotą WIK jest rozstrzygnięcie co do klasyfikacji dla celów zastosowania konkretnego przepisu prawa podatkowego. Najprawdopodobniej tę zmianę najboleśniej odczują ryczałtowcy.

Tak jak w przypadku pozostałych informacji, WIK wydawana jest na pięć lat.

Cząstkowe decyzje w sprawie cen transferowych

Fiskus będzie mógł prowadzić postępowania i kontrole jedynie w wąskim zakresie cen transferowych zamiast – tak jak dotychczas – prowadzić kompleksową weryfikację rozliczenia podatku dochodowego. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu: decyzja będzie wskazywać, w jakim zakresie uprzednio złożona deklaracja nie wywołuje skutków prawnych.

Nie będzie to ograniczało organu podatkowego w możliwości późniejszego wydania decyzji określającej w zakresie tego samego zobowiązania podatkowego czy okresu rozliczeniowego, którego dotyczy decyzja w sprawie cen transferowych.

Cząstkowe decyzje mają wygasać, gdy „właściwa” decyzja określająca stanie się ostateczna.

Pozostałe istotne zmiany

• Wprowadzone zostaną postępowania uproszczone mające na celu realizacje spraw o niskim stopniu skomplikowania w znacząco szybszym czasie – 14 dni. Sprawa może być załatwiona w postępowaniu uproszczonym na wniosek strony postępowania. Wymagane jest dostarczenie niezbędnych dowodów przez podatnika, a kwota zobowiązania, zwrotuj, podatku naliczonego czy nadwyżki podatku naliczonego nie może przekraczać 5 000 zł.
• Wydłużenie czasu blokady rachunku podmiotu na żądanie Szefa KAS z 72 do 96 godzin (STIR).
• Nałożenie odpowiedzialności za zaległości podatkowe na członków zarządu spółek będących komplementariuszem spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej.
• Stworzenie możliwości zabezpieczenia zobowiązań podatkowych grupy VAT lub podatkowej grupy kapitałowej na majątku odpowiednio członka grupy VAT lub spółki tworzącej podatkową grupę kapitałową.
• Wprowadzenie nowej przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego związanej z wszczęciem kontroli celno-skarbowej.
• Nowe wyjątki od zasady doręczania pism na adres elektroniczny – organ podatkowy w uzasadnionych (jego zdaniem) przypadkach będzie mógł doręczać pisma przez pracowników lub funkcjonariuszy z pominięciem próby doręczenie elektronicznego. Widzimy tutaj pewne ryzyko przedłużania zwrotów VAT na ostatnią chwilę lub doręczania postanowień dotyczących rygoru natychmiastowej wykonalności tuż przed przedawnieniem zobowiązania. Dotychczas w przypadku pełnomocnika profesjonalnego doręczenie pism co do zasady odbywało się wyłącznie elektronicznie (a więc pismo musiało zostać wysłane z odpowiednim wyprzedzeniem uwzględniającym maksymalnie 14-dniowy czas doręczenia).
• Zmiana sposobu liczenia terminu przedawnienia do zobowiązań z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Co prawda okres przedawnienia dalej wynosi 5 lat, jednak ma zacząć biec od końca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, w którym powstał obowiązek podatkowy w tym zakresie. Oznacza to, że fiskus dodaje sobie rok na wydanie decyzji w tym zakresie.