Życie Kancelarii

Alkohole i odliczenie VAT

Dziś na tapetę bierzemy wydatki alkoholowe – jak inaczej możemy świętować nadchodzący dzień whisky? W biznesie i podatkach ten temat jest dość kontrowersyjny – co z kosztami i odliczeniem VAT?

Pierwszą naturalną myślą jest oczywiście brak prawa do wrzucenia tego typu wydatków w koszty i odliczenia VAT. Ale jak się okazuje, ta kwestia wcale nie jest taka oczywista.

Nie przedłużając wstępu: ten wpis podzielimy na dwie części – prezenty w postaci alkoholu oraz zakup trunków np. z okazji integracji.

Prezenty alkoholowe

O podobnych wydatkach pisaliśmy już w poprzednich wpisach link. Od lat fiskus konsekwentnie stoi na stanowisku, że taki prezent dla kontrahenta zostanie potraktowany jako koszty reprezentacji i nie będzie stanowił kosztu uzyskania przychodu – np. przytaczana już przez nas interpretacja nr ITPB3/423-528/11/MK z 10 stycznia 2012 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy:

„(…) w przypadku przekazywania gadżetów o typowo reprezentacyjnym charakterze, przykładowo alkoholi, cygar, biżuterii, zegarków czy piór uznanych, markowych firm, niekoniecznie o wysokiej wartości, wybranym kontrahentom – mimo, że będą one oznakowane logo firmy – co do zasady celem wydatku jest tworzenie pozytywnego wizerunku firmy i budowa odpowiednich relacji z klientami. Tym samym wydatki takie będą miały jednoznacznie widoczny charakter reprezentacyjny i w efekcie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 Ustawy CIT nie będą mogły zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.”

Podobnie organy podatkowe podchodzą do kwestii prezentów alkoholowych dla pracowników (por. interpretacja indywidualna nr 0114-KDIP2-1.4010.89.2021.3.PD z 16 czerwca 2021 r.):

Kosztem uzyskania przychodu nie jest także wydatek na zakup wina oraz jego pakowania i konfekcjonowania, które wchodziło w skład koszy upominkowych dla pracowników Spółki. Zauważyć należy, że wydatki na zakup alkoholu nie przyczyniają się do osiągnięcia lub zabezpieczenia źródła przychodów. (…) Trudno powiązać wydatek na alkohol znajdujący się w koszach prezentowych z zakładanym celem poprawy atmosfery w pracy, zwiększeniem motywacji do pracy, zwiększeniem efektywności pracy, czy budowaniem lojalności wobec pracodawcy.

Zdarzają się sytuacje, gdy alkohol stanowi koszty uzyskania przychodu i odliczenie VAT. Są to np. wydatki poniesione w celach badań rynkowych (por. interpretacja nr 0111-KDIB2-1.4010.690.2022.1.BJ oraz nr 0111-KDIB3-1.4012.849.2022.2.ICZ z 3 lutego 2023 r.).

Jeśli zaś chodzi o VAT, to tutaj już nie mamy ograniczenia związanego z reprezentacją, a zatem zakup wręczonej następnie kontrahentowi butelki wina może nam dać prawo do odliczenia VAT (interpretacja nr 0114-KDIP1-1.4012.235.2017.1.RR z 18 sierpnia 2017 r.)

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca przekazuje swoim kontrahentom w ramach reprezentacji zakupiony alkohol lub inne prezenty, a więc należy przyjąć, że przekazanie to związane jest, co prawda pośrednio, z czynnościami opodatkowanymi. Zaznaczyć należy, że ustawodawca nie precyzuje w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Zatem przy nabyciu alkoholu bądź innych prezentów Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zakup alkoholu w ramach integracji zespołu

W przypadku organizacji imprez integracyjnych fiskus nie jest już tak surowy, ale równie niekonsekwentny, jak w innych aspektach prawa podatkowego.

Na początku musimy wskazać, że w zdecydowanej większości interpretacji organy podatkowe stoją na stanowisku, że wydatków alkoholowych nie wrzucimy ani w koszty, ani nie odliczymy VAT. Zdarzają się pojedyncze sytuacje, gdy fiskus uznaje inaczej, jednak to są raczej wyjątki. I o tych wyjątkach tu mowa.

Dla przykładu w interpretacji nr 0111-KDIB2-1.4010.203.2021.1.AP z 16 sierpnia 2021 r. DKIS uznał, że koszt poniesiony w związku z organizacją imprezy integracyjnej (w tym koszt alkoholu), może stanowić kup.

Dokonując zatem oceny charakteru wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z uczestnictwem we wskazanych we wniosku spotkaniach integracyjno-szkoleniowych pracowników i byłych pracowników stwierdzić należy, że biorąc pod uwagę przytoczone powyżej wyjaśnienia, wydatki te stanowić będą koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Celem organizacji ww. spotkań jest przede wszystkim poprawa efektywności i organizacji pracy poprzez bliższe poznanie się pracowników, większą identyfikację pracowników ze Spółką i jej działalnością, poprawę atmosfery pracy oraz promowanie szczególnie pożądanych wzorców zachowań. Świadczenia takie na rzecz byłych i obecnych pracowników budują pozytywne relacje między nimi, zwiększają zaangażowanie pracowników oraz wzmacniają ich lojalność wobec Wnioskodawcy, mają również działanie motywujące i wpływające na jakość, wydajność oraz efektywność pracy, co dalej przekłada się na wysokość uzyskanych przychodów.

Na gruncie VAT także znajdziemy obiecujące interpretacje.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach z 13 stycznia 2017 r. nr 1462-IPPP3.4512.774.2016.1.PC i 1462-IPPP3.4512.977.2016.1.PC uznał, że jeżeli wydatki alkoholowe wchodzą w skład usługi kompleksowej polegającej na organizacji konferencji dla pracowników, to odliczenie VAT jest możliwe. Stanowisko to wynika zdecydowanie z charakteru konstrukcji świadczenia kompleksowego.

W tym temacie wypowiedział się także WSA w wyroku z 22 marca 2018 r. o sygn. akt III SA/Wa 1789/17:

(…) w ramach organizacji i produkcji Konferencji usługodawcy świadczą kompleksową usługę, na którą składać się może między innymi: przygotowanie i organizacja obiektów, w których odbywa się konferencja, (…) zapewnienie pracownikom zakwaterowania i wyżywienia, w tym napojów (również alkoholowych). (…) Skoro więc, Wnioskodawca zlecając podmiotowi zewnętrznemu przygotowanie Konferencji, to nabywa on kompleksową usługę organizacji Konferencji. (…) Rozdzielenie tych elementów dokonane w skarżonej interpretacji jest w ocenie Sądu sztucznym działaniem (…) skoro nabywane świadczenia kompleksowe służą do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, to na podstawie przepisów art. 86 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wykazany w fakturze dokumentującej ich wykonanie w pełnej wysokości.

Podsumowując, fiskus – jak w wielu innych kwestiach – do tematu podchodzi dość niekonsekwentnie, jednak za regułę uznać należy raczej stanowisko odmawiające prawa do wrzucenia w koszty i VAT wydatków alkoholowych. Jak jednak widzimy, zdarzają się sytuacje wyłamujące się z tego schematu. Pozostaje mieć nadzieję, że w kolejnych latach organy podatkowe do sprawy podejdą bardziej liberalnie.