Niejasności w deklaracji na podatek od nieruchomości – jak podejść do kwalifikacji transformatorów?

utworzone przez Anna Sutkowska | lut 26, 2025 | artykuły, blog

Obowiązujące przepisy prawa podatkowego nie odnoszą się wprost do zasad opodatkowania transformatorów oraz sposobu wykazania w deklaracji na podatek od nieruchomości. Jednak możliwe, że spotkali się Państwo z licznymi komentarzami medialnymi, nadal dostępnymi w przestrzeni publicznej oraz błędnie powielanymi, które odnosiły się do koncepcji „całości użytkowo-technicznej”. Źródłem tych komentarzy jest pierwotna wersja projektu nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wraz z uzasadnieniem, w której bezpośrednio odwoływano się do transformatorów i wskazywano na konieczność ich opodatkowania od całej wartości.

Warto jednak podkreślić, że ostateczna wersja zmian w zakresie podatku od nieruchomości oraz uzasadnienie do nowelizacji nie regulują jednoznacznie tej kwestii, pozostawiając szerokie pole do interpretacji.

Z uwagi na nowowprowadzone zmiany w zakresie podatku od nieruchomości brak jest aktualnego orzecznictwa. Niemniej jednak, w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazano, że w przypadku wątpliwości dotyczących kwalifikacji obiektu jako budowli można posiłkować się dorobkiem orzeczniczym powstałym na gruncie wcześniejszych regulacji, w których definicja „budowli” odwoływała się do obecnie nieobowiązujących już przepisów.

Tak więc, na podstawie przeprowadzonej analizy zidentyfikowaliśmy trzy różne podejścia, które sądy administracyjne stosowały w kwestii kwalifikacji transformatorów umieszczonych w kontenerze. Poniżej przedstawiamy różne podejścia, przykładowo:

1. Zakwalifikowania jako urządzenie techniczne, które podlega opodatkowaniu jako budowla jedynie w zakresie jego części budowlanych;
2. Zakwalifikowanie jako element sieci elektroenergetycznej, który podlega opodatkowaniu od wartości początkowej całej sieci (w tym transformatora) a w przypadku braku określenia takiej wartości od wartości rynkowej;
3. Zakwalifikowanie jako urządzenie budowlane, które jest zaliczane do kategorii budowli i podlega opodatkowaniu od wartości początkowej obiektu (lub rynkowej).

Powyższe wnioski znajdują odzwierciedlenie w następujących orzeczeniach sądów administracyjnych:

Transformator  jako element sieci elektroenergetycznej:

• „Opodatkowaniu podlegają nie same transformatory, ale sieć elektroenergetyczna, jako całość, w skład której te transformatory wchodzą.” (Wyrok WSA w Łodzi z 6 lutego 2013 r., I SA/Łd 1579/12).

„W konsekwencji należy zgodzić się z poglądem, że kontenerowa stacja transformatorowa powiązana z istniejącą siecią elektroenergetyczną oraz nowymi liniami kablowymi służącymi do przyłączenia nowych odbiorców energii elektrycznej musi być uznana za element linii elektroenergetycznej, która zgodnie z art. 3 pkt 3a u.p.b. jest obiektem liniowym, który z kolei zgodnie z art. 3 pkt 3 u.p.b. stanowi element budowli, a nie samodzielny budynek. Można w tej sytuacji przyjąć, że kontenerowa stacja transformatorowa jest urządzeniem budowlanym związanym z linią elektroenergetyczną jako obiektem liniowym (budowlą) i zapewniającym możliwość użytkowania tego obiektu, zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 3 pkt 9 u.p.b.).” (Wyrok WSA w Rzeszowie  z dnia 5 marca 2019 r.,II SA/Rz 55/19).

 „Bezsporne jest to, że opodatkowaniu podlegają linie elektroenergetyczne, ale na podstawie art. 3 pkt 3a u.p.b., który definiuje zakres obiektu liniowego. Jednak w stanie prawnym obowiązującym po 28 czerwca 2015 r. sądy nie podzielają stanowiska organów podatkowych, które przyjmują, że rozmaite urządzenia takie jak m.in.: rozdzielnia wnętrzowa, automatyka, sterownia, aparatura wysokiego napięcia, transformator itp. stanowią urządzenia budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 p.b. i art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l., będące w związku techniczno-użytkowym i funkcjonalnym z siecią elektroenergetyczną stanowiącą budowlę w rozumieniu Prawa budowlanego. W związku z tym urządzenia te podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budowle.” (Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 8 stycznia 2025 r., I SA/Gd 793/24).

Transformator jako urządzenie budowlane:

 „Podsumowując stwierdzić należy, że jeżeli dany obiekt budowlany spełnia wszystkie elementy definicji legalnej budynku, o których mowa w art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l., tzn. jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach, a nadto jego cechą wyróżniającą jest powierzchnia użytkowa (art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l.), to nie jest możliwa jego rekwalifikacja na budowlę z uwagi na to, że w jego wnętrzu znajdują się urządzenia techniczne funkcjonalnie (gospodarczo) powiązane ze zlokalizowanymi poza tym obiektem innymi urządzeniami. Zwrócić natomiast należy uwagę, że w świetle regulacji art. 1a ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.o.l. w związku z art. 3 pkt 1, pkt 2, pkt 3 i 9 p.b. możliwa jest sytuacja zlokalizowania w budynku budowli, stanowiącej odrębny od budynku przedmiot opodatkowania (tzw. problem budowli w budynku). W takiej sytuacji nie ma podstaw do twierdzenia, że znajdujące się w obiektach kontenerowych np. stacje transformatorowe, stanowią instalacje budynku, o których mowa w art. 3 pkt 1 p.b. (Wyrok NSA z 6 grudnia 2022 r., III FSK 740/22).” (wyrok WSA w Poznaniu z 14 lutego 2023 r., I SA/Po 636/22).

Z uwagi na brak orzecznictwa na gruncie nowych przepisów o podatku od nieruchomości (PON) nie jesteśmy w stanie z pełnym przekonaniem przyjąć, że któraś z wyżej wskazanych opcji jest tą prawidłową w każdym przypadku, konieczne jest dokonanie indywidualnej oceny każdego przypadku oraz zbadanie podejścia właściwego organu podatkowego. Najprawdopodobniej za kilka lat doczekamy się rozstrzygnięć sądów administracyjnych na gruncie nowych regulacji, jednak do tego czasu pozostaje nam indywidualna analiza każdego transformatora oraz pełnionej przez niego funkcji w danej firmie.

Ponadto, chcemy zwrócić uwagę, że na stacje transformatorową składa się nie tylko transformator, ale często także obiekt kontenerowy trwale związany z gruntem. Zatem, powstaje również pytanie czy w deklaracji na podatek od nieruchomości transformator może zostać wykazany w jednej pozycji wraz z kontenerem trwale związanym z gruntem, w którym znajduje się jako „stacja transformatorowa”, czy też są to dwa odrębne obiekty, które powinny zostać wykazane w dwóch pozycjach załącznika do deklaracji na podatek od nieruchomości.

Jeśli mają Państwo wątpliwości dotyczące kwalifikacji obiektów na potrzeby złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości służymy pomocą.

Aby być na bieżąco z istotnymi informacjami i praktycznymi wskazówkami, zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera! 📩

ZCP: podatkowa zagadka czy oczywista sprawa?

utworzone przez Anna Sutkowska | lut 17, 2025 | artykuły, blog

Definicja przedsiębiorstwa i ZCP

Przepisy podatkowe określają przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, który służy do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono nie tylko aktywa, ale również prawa wynikające z umów, dokumentację handlową czy tajemnice przedsiębiorstwa. Podobnie definiowana jest ZCP, przy czym, aby dany zespół składników został uznany za ZCP, musi być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony oraz zdolny do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych.

Jak wskazuje orzecznictwo katalog elementów, które składają się na pojęcie przedsiębiorstwa ma charakter otwarty. W związku z tym nie można uznać, że wszystkie elementy wymienione w art. 55¹ KC (do którego odwołuje się ustawa o CIT) muszą występować łącznie, aby dany zespół składników został uznany za przedsiębiorstwo.

Z kolei pojęcie ZCP na gruncie przepisów ustawy o CIT obejmuje organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Czy ZCP musi obejmować pracowników?

Orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje, że kluczowym kryterium dla uznania zespołu składników za ZCP jest jego zdolność do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Przeniesienie pracowników może, ale nie musi być konieczne – zależy to od charakteru działalności. Sądy podkreślają, że organy podatkowe nie powinny wymagać spełnienia wszystkich elementów z art. 55¹ KC, ale analizować funkcjonalność przenoszonych składników.  W rzeczywistości bowiem art. 55¹ KC w ogóle nie wymienia pracowników jako składnika przedsiębiorstwa – przepis ten dotyczy aktywów, umów oraz praw, a nie stosunków zatrudnienia.

W związku z tym przejęcie pracowników nie jest warunkiem koniecznym do uznania transakcji za zbycie przedsiębiorstwa. Kluczowe znaczenie ma zachowanie zdolności organizacyjnej i funkcjonalnej przedsiębiorstwa, a nie posiadanie własnej kadry pracowniczej.

Wyrok NSA a dotychczasowe podejście sądów administracyjnych

Omawiany wyrok NSA, dotyczył oceny rozstrzygnięcia wydanego przez  WSA w Lublinie (sygn. I SA/Lu 636/21), w którym rozstrzygano skargę na negatywną interpretację indywidualną w sprawie uznania, czy wniesiony aportem Zakład Zagospodarowania Odpadów Komunalnych stanowi przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część.

Organ podatkowy w wydanej interpretacji indywidualnej uznał, że przedmiot transakcji nie stanowi przedsiębiorstwa ani ZCP, lecz jedynie zbiór poszczególnych składników majątkowych. Zdaniem organu zabrakło m.in. przejęcia pracowników oraz pewnych elementów niematerialnych, takich jak koncesje czy tajemnica przedsiębiorstwa.

WSA uchylił tę interpretację, wskazując, że:

• Tożsame zdarzenie podatkowe było już analizowane przez organ w kontekście VAT, gdzie uznano, że mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa. Niezrozumiałe było zatem odmienne stanowisko w zakresie CIT.
• Przedmiot aportu spełniał kryteria przedsiębiorstwa, ponieważ stanowił kompletną jednostkę organizacyjną umożliwiającą prowadzenie działalności gospodarczej.
• Nie jest konieczne przeniesienie wszystkich elementów wymienionych w art. 55¹ KC, a kluczowe znaczenie ma zdolność do samodzielnego funkcjonowania.

Powyższe podejście jest zgodne z wiodącą linią orzeczniczą. Bowiem jak wskazano m.in. w wyroku NSA z 27 marca 2013 roku (sygn. II FSK 1896/11), dopuszczalne jest wyłączenie z transakcji zbycia przedsiębiorstwa pewnych elementów, także wymienionych wprost w definicji z KC, a mimo to czynność prawna może być uznana za mającą za przedmiot przedsiębiorstwo. Przyjmuje się, że zakres wyłączeń poszczególnych składników nie może jednak być na tyle szeroki, aby przekreślił istotę przedsiębiorstwa.

Wyrok NSA (II FSK 575/22) z 30 stycznia 2025 r. – potwierdzenie dotychczasowego stanowiska sądów administracyjnych

NSA, rozpatrując skargę kasacyjną, utrzymał w mocy wyrok WSA, wskazując w ustnym uzasadnieniu, że definicja przedsiębiorstwa z KC zawiera przykładowe wyliczenie elementów składających się na przedsiębiorstwo. Sąd podkreślił, że regulacja nie zawiera zamkniętego katalogu elementów, które muszą wchodzić w skład przedsiębiorstwa, zatem nie zawsze musi zostać przeniesiony również zakład pracy, żeby móc uznać, że doszło do przeniesienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Na ten moment nie zostało opublikowane pisemne uzasadnienie wyroku, a nasze wnioski opieramy wyłącznie na uzasadnieniu ustnym i doniesieniach prasowych. Podtrzymanie podejścia WSA, może  jednak dać podatnikom większą pewność w zakresie interpretacji prawa w szczególności w odniesieniu transakcji, przy których kluczowe dla skutków podatkowych (np. zwolnienia z podatku dochodowego) jest zakwalifikowanie składników majątku jako ZCP.

Wydłużony termin składania deklaracji na podatek od nieruchomości za 2025 rok

utworzone przez Anna Sutkowska | sty 20, 2025 | artykuły, blog