Opodatkowanie dotacji

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, dotacje to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowych funduszy celowych, przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Jakie skutki podatkowe powoduje otrzymania takiego świadczenia?

Opodatkowanie na gruncie CIT

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT, zwolnieniu z podatku CIT podlegają dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

Ustawa o CIT nie zawiera własnej definicji dotacji. Nie odsyła w tym zakresie także do definicji zawartej w ustawie o finansach publicznych. Jak wskazują sądy administracyjne, należy się w tym zakresie odwołać do reguł wykładni językowej i ustalić sens przepisu przez analizę jego strony językowej. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, pojęcie dotacji można interpretować jako bezzwrotną pomoc finansową udzieloną ze środków publicznych m.in. z budżetu państwa (por. wyrok WSA I SA/Wr 102/21 z 17 czerwca 2021 r.), czy jako bezzwrotną pomoc finansową udzielaną jakiejś instytucji na określony cel, albo bezzwrotną pomoc finansową udzieloną przedsiębiorstwu, instytucji lub organizacji ze środków publicznych, a także jako bezzwrotną pomoc finansową udzielaną jakiejś instytucji lub osobie, żeby wesprzeć jej działalność (zob. wyrok WSA I SA/Wr 939/23).

Tym samym biorąc pod uwagę, że dotacja stanowi bezzwrotną pomoc finansową pochodzącą ze środków publicznych, zwolnienie podatkowe obejmujące dochody otrzymane tytułem dotacji jest całkowicie zasadne.

Powyższe podejście sądów najlepiej widać w orzecznictwie dotyczącym dofinansowań wypłacanych na podstawie programu „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.” Zgodnie ze stanowiskiem sądów, otrzymana przez podatników rekompensata, której celem jest wsparcie poprzez sfinansowanie ceny zakupu energii elektrycznej oraz gazu ziemnego spełnia warunki uznania jej za dotację. Jak zauważył w swoim wyroku I SA/Kr 797/23 z 30 listopada 2023 r. WSA w Krakowie, treść przepisu art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT wskazuje, że ustanowione w nim zwolnienie dotyczy wszelkich dotacji udzielanych ze środków budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego. (…) Zdaniem Sądu w rozpatrywanej sprawie dla wyjaśnienia pojęcia dotacja użytego w przedmiotowym przepisie należy posłużyć się językiem potocznym. Niniejsze podejście sądów jest w tym zakresie jednomyślnie korzystne dla podatników (por. wyrok I SA/Po 664/23 WSA w Poznaniu z 30 listopada 2023 r. a także wyrok WSA w Kielcach I SA/Ke 488/23 z 21 grudnia 2023 r.)

Opodatkowanie na gruncie VAT

Otrzymanie dotacji, co do zasady, nie stanowi czynności ani zdarzenia opodatkowanego VAT. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że niektóre rodzaje dotacji mogą realnie wpływać na cenę świadczonej usługi lub dostarczanego towaru, a w związku z tym mieć wpływ na podstawę opodatkowania. Zgodnie bowiem z art. 29a ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest zasadniczo wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Kwestię opodatkowania dotacji na gruncie VAT należy więc każdorazowo analizować w kontekście wpływu dotacji na podstawę opodatkowania VAT. Tym samym, aby doszło do opodatkowania dotacji na gruncie VAT istotne jest, aby dotacja

  • została przez podatnika faktycznie otrzymana oraz
  • miała bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych przez podatnika towarów lub świadczonych przez niego usług.

Wśród dotacji zwiększających podstawę opodatkowania na gruncie VAT można wyróżnić m.in. dopłaty do cen dostarczanej wody lub odprowadzania ścieków (zob. interpretacja indywidualna IBPP1/443-1320/12/AL. z 25 marca 2013 r.) czy dofinansowanie realizacji projektu polegającego na zorganizowaniu wyjazdu (por. Wyrok WSA I SA/Ke 432/19 z 31 grudnia 2019 r.)

Warto mieć na uwadze, że powyższych warunków nie spełnia większość dotacji otrzymywanych przez podatników. Tym samym, jeśli podatnik otrzyma przykładowo dotację na ogólne koszty działalności, ewentualny wpływ dofinansowania na cenę towaru lub usługi będzie wyłącznie pośredni, w związku z czym nie dojdzie do zwiększenia podstawy opodatkowania, a co za tym idzie – opodatkowania na gruncie VAT (por. interpretacja indywidualna DKIS 0112-KDIL2-1.4012.263.2018.2.AP z 18 lipca 2018 r.)

Usługi budowlane na terytorium Niemiec

Świadczenie usług budowlanych poza granicami kraju rodzi szereg pytań dotyczących opodatkowania. Niemcy, jako jedna z największych gospodarek w Europie, oferują szerokie możliwości dla zagranicznych przedsiębiorców. Polskie firmy działające na niemieckim rynku muszą zmierzyć się z aspektami podatkowymi związanymi nie tylko z VAT, ale również z podatkiem dochodowym od osób prawnych i kwestią unikania podwójnego opodatkowania.

Usługi budowlane na gruncie podatku VAT traktowane są jako usługi związane z nieruchomościami, co powoduje, że podlegają one opodatkowaniu w kraju miejsca położenia nieruchomości. W przypadku prac budowlanych na terytorium Niemiec, miejscem opodatkowania tych usług podatkiem VAT będą Niemcy. Płatnikiem podatku nie będzie jednak polski przedsiębiorca, dzięki mechanizmowi odwrotnego obciążenia. Mechanizm odwrotnego obciążenia został wprowadzony w celu ograniczenia ryzyka oszustw VAT w branży budowlanej, gdzie wartość transakcji jest często wysoka, a możliwości manipulacji podatkowej – znaczne. Działa on na zasadzie „przesunięcia” obowiązku podatkowego z dostawcy na odbiorcę usługi. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwo świadczące usługi budowlane dla innego przedsiębiorstwa na terytorium Niemiec nie nalicza VAT na swojej fakturze. Zamiast tego to odbiorca usługi musi samodzielnie naliczyć VAT związany z transakcją (jako „należny”) i jednocześnie odliczyć go (jako „naliczony”), o ile jest do tego uprawniony. Takie zdarzenie w ewidencji podatkowej kwalifikuje się jako świadczenie usług poza terytorium kraju.

Odnośnie do podatku dochodowego, można przyjąć, że z reguły zyski osiągane przez polskiego przedsiębiorcę z tytułu usług na terenie Niemiec będą opodatkowane w Polsce. Ta zasada nie znajdzie zastosowania, w przypadku jeśli polski przedsiębiorca posiada na terenie Niemiec zagraniczny zakład, czyli stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa.

Zakup gruntów zabudowanych a niezabudowanych

Kiedy grunt jest zabudowany? – to z reguły proste pytanie przysparza podatnikom wielu problemów – niespodziewanie ma ono ogromny wpływ na kwestię podatków.

Zgodnie z ustawą o VAT, a dokładnie art. 43 ust. 1 pkt. 9, od podatku zwalnia się dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W praktyce oznacza to, że opodatkowaniem objęte są tereny zabudowane (nawet jeśli nie będą przeznaczone pod zabudowę) oraz tereny budowlane. Jedynie tereny niezabudowane zwolnione są od opodatkowania VAT.

Ustawodawca w ustawie o VAT definiuje również pojęcia terenu budowlanego jako:

gruntu przeznaczonego pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym.

Prawdą jest natomiast, że ustawa o VAT bezpośrednio nie definiuje terenu niezabudowanego. Jednakże, w kontekście interpretacji prawa, można uznać, że teren niezabudowany to każdy teren, który nie spełnia definicji terenu zabudowanego lub budowlanego według kryteriów ustawowych. Zatem brak definicji w ustawie o VAT nie oznacza, że nie można przyjąć logicznego i praktycznego rozumienia tego terminu, opartego na wykluczeniu z definicji terenów zabudowanych i budowlanych.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Istota problemu tkwi w szczegółach, a dokładnie w określeniu momentu, od którego teren niezabudowany (po dokonaniu na nim modyfikacji) stanie się terenem zabudowanym. Okazuje się, że linia interpretacyjna nie jest korzystna dla podatników. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 grudnia 2021 roku (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.863.2021.1.MK). Pismo dotyczyło oceny skutków podatkowych planowanej zamiany działek w kontekście podatku od towarów i usług. W interpretacji podkreślono, że nawet jeśli na działkach znajdują się budowle należące do podmiotów trzecich (np. infrastruktura telekomunikacyjna czy energetyczna), nie wpływa to na możliwość zastosowania zwolnienia, gdyż grunt w takim przypadku nie jest traktowany jako teren niezabudowany w rozumieniu ustawy o VAT.

Kwalifikacja terenu jako budowlanego opiera się wyłącznie na jego przeznaczeniu określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku jego braku, na decyzji o warunkach zabudowy. Bez znaczenia pozostaje klasyfikacja działki według ewidencji gruntów i budynków lub innych dokumentów nie mających mocy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (por. sygn. 0111-KDSB1-1.440.304.2023.3.MSM).

Komentarz Mirosławy Zugaj do artykułu: „Rejestracja w Polsce da zwolnienie z VAT w innych krajach UE” na portalu prawo.pl

Małe firmy z Polski skorzystają ze zwolnienia podmiotowego z VAT także w innych krajach UE. Wystarczy rejestracja w Polsce. Według ekspertów to korzystne rozwiązanie, dzięki któremu mali przedsiębiorcy unikną dodatkowych kosztów i biurokracji. Muszą jednak pamiętać o dwóch limitach: unijnym wynoszącym 100 tys. euro oraz tych obowiązujących w poszczególnych państwach członkowskich.

Link do artykułu: https://www.prawo.pl/podatki/kto-skorzysta-ze-zwolnienia-z-vat-w-innych-krajach-ue,527502.html

KSeF dopiero od 1 lutego 2026 r.

„Leżakowanie to sztuka, która potrafi uczynić zwykłe wino prawdziwie wyjątkowym trunkiem”.

Czy w myśl tej zasady działa także Ministerstwo Finansów?

Obowiązek przesyłania faktur przez KSEF został przesunięty z 1 lipca 2024 r. na 1 lutego 2026 r. Nowelizacja ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw w tym zakresie została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod pozycją nr 852.

Jednakże – zgodnie z zapowiedzią MF – w drugim projekcie zaproponowane zostaną rozwiązania uproszczające stosowania obligatoryjnego KSeF oraz jego stopniowe wdrożenie od:

  • 1 lutego 2026 r. – dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczyła w 2025 r. 200 mln zł,
  • 1 kwietnia 2026 r. – dla pozostałych przedsiębiorców.

Mimo przesunięcia terminu wdrożenia obowiązku e-fakturowania w KSeF, Ministerstwo Finansów intensywnie pracuje nad udostępnieniem podatnikom darmowych narzędzi do korzystania z tego systemu. Resort opublikował produkcyjną wersję Aplikacji Mobilnej KSeF (aplikacja dostępna jest w sklepach Google Play i App Store). Narzędzie to umożliwia wystawianie podstawowych faktur oraz ich korekt z poziomu smartfonu, a także szybki wgląd do otrzymanych i wystawionych faktur w systemie KSeF.

Przesunięcie terminu wdrożenia KSeF daje przedsiębiorcom dodatkowy czas na przygotowanie się do nowych obowiązków, a wprowadzenie darmowych narzędzi ma na celu ułatwienie adaptacji do nowego systemu fakturowania.