Umowy B2B pod lupą Fiskusa

utworzone przez | sie 9, 2024 | artykuły, blog

Zerkając z lotu ptaka na całokształt systemu prawa podatkowego w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy nie sposób nie dostrzec, że uwaga polskiej administracji podatkowej jest dość precyzyjnie skupiona na obszarze samozatrudnienia (kontraktów B2B).

Samozatrudnienie w wielu sytuacjach zaczyna być – jak można odnieść wrażenie, dość systemowo – kwestionowane przez administrację podatkową i znajduje wyraz na kilku płaszczyznach, które wskazujemy poniżej.

W ostatnim czasie Szef KAS uznał, że w sytuacji, gdy zakładana jest spółka zależna, z którą umowy B2B zawierają byli pracownicy spółki – matki, mamy do czynienia z „fikcyjnym samozatrudnieniem”, odmawiając tym samym wydania opinii zabezpieczającej. Takie działanie – zdaniem Szefa KAS – ma na celu obejście przepisów prawa podatkowego (w szczególności ograniczeń w wyborze podatku liniowego czy ryczałtu). Szef KAS nie podzielił też argumentów biznesowych wnioskodawcy, uznając je za sztuczne i możliwe do zastąpienia innymi rozwiązaniami. Przykładowo, argument podatnika o większej elastyczności zatrudnienia w przypadku B2B został przez Szefa KAS „zbity” wskazaniem możliwości zawierania umów o pracę na czas określony czy część etatu lub korzystaniem z tzw. body leasingu.

Kwestionowanie samozatrudnienia wydaje się także przybierać na sile w przypadku managerów wyższego szczebla, pełniącym podwójne role w spółkach (przykładowo – członek zarządu spółki pełniący funkcję na podstawie powołania lub kontraktu menedżerskiego, świadczący jednocześnie na rzecz tej spółki usługi B2B w ramach prowadzonej przez siebie JDG). Odmowy wydawania interpretacji podatkowych uzasadniane są zasadniczo tym, że podwójny system zatrudnienia – wg fiskusa – wskazuje na sztuczność takiej konstrukcji, zaś jego prawdziwym celem jest zamiar obniżenia poziomu opodatkowania w relacji B2B z uwagi na niski ryczałt. Dodatkowo skarbówka wskazuje, że wynagrodzenie dla przedsiębiorcy spółka zaliczy sobie w poczet kosztów podatkowych dzięki czemu obniży podatek także i sobie (argument ten podnoszony jest mimo to, że przecież wypłatę wynagrodzenia z tytułu powołania także spółka uznałaby za koszt uzyskania przychodu).

Należy odnotować także, że nowy Szef PiP poinformował, że trwają prace legislacyjne nad umożliwieniem inspektorom pracy wydawania decyzji, na mocy której umowa cywilnoprawna będzie uznana za umowę o pracę. Takie przekwalifikowanie może dotyczyć zarówno umów B2B jak i umów zlecenia czy o dzieło. Według zapowiedzi – decyzje mają być wydawane jedynie w przypadkach nadużycia prawa. Za takie będą natomiast postrzegane umowy B2B mające cechy stosunku pracy.

W praktyce raportowania MDR można również coraz częściej spotkać się z podejściem „ostrożnościowego raportowania” zawieranych umów B2B, w szczególności w przypadku przejść z umów o pracę na umowę o współpracę w ramach tego samego podmiotu lub w ramach tej samej grupy kapitałowej.

Sumując wszystko powyższe, można odnieść uzasadnione wrażenie, że rynek samozatrudnienia będzie w nadchodzącym czasie podlegał skrupulatnej weryfikacji i umowy niespełniające tzw. „testu przedsiębiorcy” będą kwestionowane przez administrację podatkową. W związku z powyższym, rekomendujemy Państwu przegląd treści dotychczas zawartych umów B2B jak i analizę faktycznych warunków ich wykonywania (przeprowadzenie „testu przedsiębiorcy”), zarówno w przypadku managerów wyższego szczebla, jak i wszystkich innych współpracowników, wyposażając się tym samym w argumentację obronną na wypadek wejścia w spór z Fiskusem (defence file).

Najczęściej stosowane zwolnienia z obowiązku dokumentacji cen transferowych

utworzone przez | sie 8, 2024 | artykuły, blog

W ciągu ostatnich lat przepisy dotyczące cen transferowych kilkakrotnie ulegały zmianom. Nowe regulacje przyniosły również zmiany w zakresie stosowania zwolnień. W niniejszym artykule przedstawiamy praktyczny przegląd zwolnień z obowiązków dokumentacyjnych w obszarze cen transferowych, które można zastosować do transakcji realizowanych w 2023 roku.

Zwolnienie krajowe

Najczęściej stosowanym zwolnieniem z obowiązku dokumentacyjnego jest tak zwane „zwolnienie krajowe”. Zgodnie
z art. 11n ust. 1 ustawy o CIT, krajowe podmioty powiązane mogą skorzystać ze zwolnienia z tegoż obowiązku,
dla realizowanych między nimi transakcji, o ile spełnią następujące warunki:

    • nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego (m.in. dla jednostek budżetowych, jednostek samorządu terytorialnego i fundacji rodzinnych),
    • nie korzystają ze zwolnień dla działalności gospodarczych prowadzonych w specjalnych stref ekonomicznych (SSE) lub objętych decyzją o wsparciu (DoW),
    • nie poniosły straty podatkowej.

Ważne! Aby prawidłowo zastosować zwolnienie, warunki te muszą zostać spełnione łącznie dla obu stron transakcji.

W przypadku zwolnień krajowych często pojawiają się wątpliwości co do sposobu interpretacji warunku dotyczącego straty podatkowej. W tym przypadku strata podatkowa oznacza stratę z konkretnego źródła przychodów, do którego przypisana jest dana transakcja, a nie do straty z całej działalności gospodarczej. Analogiczne podejście stosowane jest w zwolnieniach strefowych. Jeśli transakcja nie jest elementem kalkulacyjnym dochodu zwolnionego – zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego można zastosować.

Safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej i transakcji finansowych

Kolejną z możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego (na podstawie art. 11n pkt 10 i 11 Ustawy o CIT) jest skorzystanie z mechanizm Safe Harbour, dotyczącego usług o niskiej wartości dodanej lub transakcji finansowych.

Safe harbour w kontekście transakcji usługowych dotyczy usług o niskiej wartości dodanej. Są to ściśle określone kategorie usług, wymienione w załączniku nr 6 do ustawy o CIT, obejmujące:

    • usługi w zakresie księgowości i audytu;
    • usługi w zakresie finansów przedsiębiorstwa;
    • usługi związane z zasobami ludzkimi;
    • usługi informatyczne;
    • usługi komunikacji i promocji;
    • usługi prawne;
    • usługi w zakresie podatków;
    • usługi administracyjno-biurowe.

Aby poprawnie zastosować zwolnienie, powyższe kategorie usług muszą spełnić następujące warunki:

    • narzut na kosztach usług został ustalony przy wykorzystaniu metody, koszt plus lub marży transakcyjnej netto i wynosi nie więcej niż 5% kosztów – w przypadku nabycia usług lub nie mniej niż 5% kosztów – w przypadku świadczenia usług;
    • usługodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową;
    • usługobiorca posiada odpowiednią kalkulację.

Finansowe safe harbour obejmuje natomiast transakcje pożyczkowe, kredytowe lub emisji obligacji. Warunki zastosowania zwolnienia dla transakcji finansowych zostały określone w art. 11 g ust. 1 CIT. W myśl przepisu:

    • oprocentowanie pożyczki ustalane jest na podstawie rodzaju bazowej stopy procentowej i marży,
    • nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki,
    • łączny poziom zobowiązań albo należności wynosi nie więcej niż 20 mln zł, a transakcja trwa nie dłużej niż 5 lat,
    • pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Zwolnienie dla transakcji refaktur (tzw. czyste refakturowanie)

Kolejne istotne zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego stanowi tzw. czyste refakturowanie. Transakcje refakturowania to transakcje polegające na przeniesieniu początkowo poniesionych kosztów pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Transakcje te mogą skorzystać ze zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego (art. 11n ust. 10 ustawy o CIT), jeśli spełnią poniższe warunki:

    • nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
    • rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną,
    • rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
    • podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Co ważne, w przypadku, gdy transakcja refaktury dotyczy wielu podmiotów, aby skorzystać ze zwolnienia usługobiorca powinien posiadać kalkulację obejmującą następujące informacje:

    • rodzaj i wysokość kosztów uwzględnionych w kalkulacji,
    • sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru kluczy alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług.

Zwolnienie z analizy cen transferowych dla mikro i małych przedsiębiorców

Ze zwolnienia z przygotowania analizy cen transferowych za 2023 rok skorzystać mogą także mikro i mali przedsiębiorcy (art. 11 q ust. 3a ustawy o CIT). Przepis ten zastosowanie ma do przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych spełnili łącznie następujące warunki:

Dla mikroprzedsiębiorcy:

    • zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
    • roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 2 milionów euro

Dla małego przedsiębiorcy

    • zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
    • roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 10 milionów euro.

UWAGA!

    • Należy pamiętać, że zwolnienie z analizy cen transferowych nie zwalnia ze stosowania rynkowych cen w transakcjach.
    • Organy podatkowe w każdym momencie mogą zweryfikować rynkowość transakcji.

Pamiętajmy też o tym, że zwolnienie to dotyczy jedynie analizy cen transferowych i nie zwalnia z obowiązku przygotowania dokumentacji.

Inne zwolnienia

Istnieje też szereg innych zwolnień, które w praktyce nie są jednak tak często stosowane. Zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego dotyczy więc również transakcji kontrolowanych:

    • objętych uprzednim porozumieniem cenowym APA lub porozumieniem inwestycyjnym,
    • których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
    • pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład PGK,
    • w przypadku, gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami;
    • gdy cena została ustalona w wyniku przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów Prawo zamówień publicznych,
    • niektórych transakcji realizowanych między:
      • grupą producentów rolnych,
      • wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw
      • lub uznaną organizacją producentów owoców i warzyw
    • polegających na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium RP, jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest RP, przewidują, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w innym państwie niż RP;

UWAGA!

Należy pamiętać, że zastosowanie któregokolwiek ze zwolnień nie oznacza braku konieczności złożenia informacji TP-R, w której podatnicy zobowiązani są do wykazywania również niektórych zwolnionych transakcji z podmiotami powiązanymi.

W artykule posłużyliśmy się przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepisy wskazane w artykule są jednak analogiczne do tych z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po dodatkowe informacje zapraszamy do kontaktu.

Ulga sponsoringowa, czyli tzw. ulga na sport

utworzone przez | lip 30, 2024 | artykuły, blog

Olimpiada już trwa. Zdobywczyni pierwszego medalu dla Polski Klaudia Zwolińska jakiś czas temu miała obawy, czy poradzi sobie bez wsparcia finansowego. Wszystkim podatnikom, którzy chcieliby wesprzeć sportowców (zwłaszcza tych początkujących) przypominamy o możliwości skorzystania z tzw. ulgi na sport. Pozwala ona na odliczenie od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność sportową.

Prawo do ulgi dają koszty poniesione na finansowanie:

  • klubu sportowego, o którym mowa w art. 28 ust. 1 ustawy o sporcie, na realizację celów wskazanych w art. 28 ust. 2 tej ustawy;
  • stypendium sportowego;
  • imprezy sportowej, niebędącej masową imprezą sportową, o której mowa w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 616).

Niestety, klub sportowy nie może działać w celu osiągnięcia zysku. W pierwszym odruchu w przychodzi nam do głowy stereotypowa myśl, że taki klub musi być np. stowarzyszeniem. Takie myślenie nie jest prawidłowe. Sponsorowany klub sportowy może działać w formie spółki akcyjnej, co potwierdził DKIS w interpretacji z 13.10. 2022 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.40.2022.2.KW.

DKIS wskazał, że zastrzeżenie odnośnie do formy prawnej funkcjonowania klubu sportowego nie zostało zamieszczone w powołanym art. 18ee ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT, art. 28 ust. 1 ustawy o sporcie. Co więcej, na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy o sporcie, w przypadku gier zespołowych w skład ligi zawodowej mogą wchodzić wyłącznie te kluby sportowe, które działają jako spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zdaniem DKIS to ponad wszelką wątpliwość oznacza, że taka forma prowadzenia klubu sportowego (sp. z o.o., S.A.) jest nie tylko typową, ale wręcz obligatoryjną w niektórych przypadkach.

Warto dodać, że w ww. interpretacji DKIS uznał także za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym w żadnej z regulacji ustawy o CIT ustawodawca nie warunkuje zastosowania odliczenia na podstawie art. 18ee ust. 1 pkt 1 w związku z art. 18ee ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT jednoznacznym wskazaniem/ewidencjonowaniem przez podatnika, na co wydatkował środki sponsorowany. Ustawa o CIT wymaga jedynie, aby to podatnik korzystający z odliczenia składając zeznanie roczne zamieścił wykaz poniesionych przez niego kosztów. Dla zastosowania odliczenia od dochodu, o którym mowa w art. 18ee ust. 1 pkt 1 w związku z art. 18ee ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT Spółka nie musi prowadzić szczegółowej analizy sposobu wydatkowania środków pozyskanych od niej przez Klub Sportowy w ramach umowy sponsoringu.

W naszej ocenie warto jednak aby umowa sponsoringu zawierała oświadczenie klubu sportowego o tym, na co będą wydatkowane środki otrzymane od sponsora.

Ulga na sport pozornie wydaje się dość ograniczona, jednak jeśli chcemy cieszyć się z medali w przyszłości, nie bójmy się z niej korzystać.

 

Obowiązki raportowania TP-R w 2024 roku: Kluczowe zmiany i terminy dla podatników

utworzone przez | lip 25, 2024 | artykuły, blog

Podmioty powiązane realizujące transakcje kontrolowane muszą do końca listopada 2024 roku złożyć formularz TP-R, dostarczając szczegółowych informacji o swoich transakcjach. Obowiązek ten dotyczy również transakcji z krajami uznawanymi za „raje podatkowe”. Niezłożenie formularza w terminie lub podanie nieprawidłowych danych może skutkować poważnymi sankcjami karnymi skarbowymi.

Jak co roku, podmioty powiązane, realizujące transakcje kontrolowane mają obowiązek złożenia TP–R. Od kilku lat termin raportowania ulegał zmianom. Przyczyną była tocząca się pandemia, ale również wprowadzone zmiany i zupełnie nowa odsłona formularza.

W formularzach raportowanych od 2022 roku nie trzeba składać oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji TP i rynkowym charakterze stosowanych cen, a formularz TP–R podatnik składa naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego.

Zgodnie z przepisami Ustawy o CIT termin na złożenie formularza TP–R upływa wraz z końcem 11 miesiąca od zakończenia roku podatkowego. Dla większości podatników będzie to zatem koniec listopada 2024 roku i na ten moment nie zapowiada się, żeby było inaczej.

Raportowanie TP-R nie dotyczy wyłącznie podatników posiadających podmioty powiązane (niezależnie czy kapitałowo, osobowo, rodzinnie czy w inny sposób wynikający z art. 11a ust. 4 Ustawy o CIT lub art. 23m ust. 4 Ustawy o PIT) i realizujących transakcje kontrolowane, ale również dotyczy podmiotów realizujących obrót międzynarodowy (lub inne transakcje) z krajami, które zostały uznane za tzw. „raje podatkowe”.

Pamiętajmy o tym, że dla niektórych transakcji zastosowanie zwolnienia z obowiązku dokumentacji cen transferowych nie zwalnia z obowiązku złożenia informacji T–PR. W informacji TP–R podatnicy zobowiązani są do wykazywania również zwolnionych transakcji kontrolowanych takich, jak wszelkie transakcje zwolnione na podstawie art. 11n pkt 1 (zwolnienie dla transakcji krajowych), ale również transakcje korzystające z uproszczeń safe harbour, czy transakcje tzw. „czystego refakturowania”.

Uwaga na transakcje z „rajami podatkowymi”

W formularzu TPR należy ewidencjonować transakcje inne niż transakcja kontrolowana, przeprowadzane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową lub zagranicznym zakładem położonym na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. transakcje rajowe).

Wykaz krajów został opublikowany na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 11j ust. 2 Ustawy o CIT lub art. 23v ust. 2 Ustawy o PIT.

Należy pamiętać, że progi dokumentacyjne i raportowe dla transakcji „rajowych” są dużo niższe niż dla transakcji
z podmiotami, które nie są tzw. „podmiotami rajowymi”.

O tym jak należy określić obowiązek dla każdej transakcji pisaliśmy tutaj.

Nowy formularz TP–R

W 2023 roku na Portalu Podatkowym udostępniono nowy formularz TP–R (5) dostępny jedynie w wersji webowej. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, nie jest już dostępny format pdf. Formularz TPR (5) służy do złożenia informacji o cenach transferowych za rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2021 r. Zaległe informacje TP–R należy składać na druku obowiązującym w danym roku.

Formularz zawiera wiele informacji o podatniku, jego sytuacji oraz realizowanych transakcjach.

Zgodnie z Rozporządzeniem MF ws. informacji o cenach transferowych[1] są to:

  • wskazanie organu, do którego jest składana, cel złożenia informacji i okres, za jaki jest składana;
  • dane identyfikacyjne podmiotu;
  • ogólne informacje finansowe podmiotu;
  • informacje dotyczące podmiotów powiązanych i transakcji kontrolowanych;
  • informacje dotyczące stosowanych cen transferowych oraz metod ich weryfikacji;
  • dodatkowe informacje lub wyjaśnienia dotyczące danych lub informacji, o których mowa w pkt 2–5 ;
  • oświadczenie podmiotu o tym, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie
    ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Formularz TP – R jest podpisywany przez następujące osoby:

  • osobę fizyczną w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną;
  • osobę upoważnioną przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  • kierownika jednostki w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości;

przy czym nie jest dopuszczalne podpisanie tej informacji przez pełnomocnika, z wyjątkiem pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem.

Co w przypadku zarządu wieloosobowego?

W przypadku zarządu wieloosobowego TP–R może złożyć jeden wyznaczony członek zarządu. Jednakże określenie jednej osoby z organu wieloosobowego, jako osoby odpowiedzialnej za składanie TP–R nie zwalnia pozostałych członków tego organu z indywidualnej odpowiedzialności za niewykonanie tego obowiązku. Wszyscy członkowie organu są wspólnie odpowiedzialni za złożenie informacji o cenach transferowych.

W przypadku niezłożenia formularza TP–R, podania w nim danych niezgodnych z lokalną dokumentacją cen transferowych lub ze stanem rzeczywistym (lub niezłożenia go w terminie), osoby te ponoszą odpowiedzialność karną skarbową w wysokości 720 stawek dziennych (art. 80e KKS). Za złożenie formularza TP–R po terminie wartość sankcji wynosi „jedynie” do 240 stawek dziennych.

Obszar cen transferowych i związane z nim obowiązki są bardzo istotne z punktu widzenia zabezpieczenia ryzyka podatkowego. Obserwujemy zwiększone zainteresowanie ze strony organów podatkowych w realizowanych kontrolach, dlatego szczególnie uczulamy, aby obowiązki te wypełnić prawidłowo i w ustawowych terminach.

[1] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2022 r. w sprawie informacji o cenach transferowych
w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. poz. 1934 z późn. zm.) lub Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2022 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. poz. 1923 z późn. zm.).

 

 

Ceny transferowe 2023: Jak prawidłowo określić obowiązek i kiedy go należy spełnić?

utworzone przez | lip 18, 2024 | artykuły, blog

Czy Twoja firma jest gotowa na nadchodzące terminy związane z cenami transferowymi? Choć trwają wakacje, październik już na horyzoncie, a wraz z nim kluczowe obowiązki dokumentacyjne. Dowiedz się krok po kroku jak prawidłowo je rozpoznać, aby zabezpieczyć swoje interesy podatkowe i uniknąć potencjalnych problemów z organami podatkowymi.  

Ceny transferowe stanowią istotny element polityki podatkowej każdej firmy prowadzącej transakcje z podmiotami powiązanymi. Każdy sezon wakacyjny przybliża nas do myśli, że trzeba będzie te obowiązki wypełnić. Pandemia Covid-19 wprowadziła lekkie zamieszanie przynosząc zmiany kluczowych terminów. W niniejszym artykule omówimy, jak prawidłowo określić obowiązki w zakresie cen transferowych oraz kiedy należy je spełnić. Poznanie i zrozumienie tych wymagań jest niezbędne, aby uniknąć ryzyka sankcji i zabezpieczyć interesy podatkowe Twojej firmy.  

W tym roku terminy sporządzenia dokumentacji podatkowej cen transferowych i raportowania TP-R nie zostały zmienione w stosunku do tych, które zostały określone w ustawach o podatkach dochodowych. Będzie to najprawdopodobniej pierwszy od kilku lat rok, w którym nie będzie żadnych przesunięć. I tak:  

Dla podatników, których rok podatkowy zakończył się 31 grudnia 2023 roku terminy dotyczące cen transferowych za 2023 rok są następujące: 

  • koniec października – obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych (wraz z analizą porównawczą), 
  • koniec listopada – sporządzenie i złożenie informacji o cenach transferowych  
    (TP-R), 
  • koniec grudnia – przygotowanie grupowej dokumentacji cen transferowych. 

Jak określić obowiązek krok po kroku? 

Zidentyfikuj powiązania 

Przed sporządzeniem dokumentacji cen transferowych, należy w pierwszej kolejności dokładnie zidentyfikować powiązania i transakcje przeprowadzane pomiędzy podmiotami powiązanymi. Pamiętajmy, że powiązania to nie tylko powiązania kapitałowe, ale również inne, np. osobowe czy rodzinne.  

Określ jednorodność transakcji  

Gdy zgromadzimy dane dotyczące zrealizowanych transakcji, zanim przejdziemy do porównania ich wartości z ustawowymi progami dokumentacyjnymi należy zbadać ich jednorodność. Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych powstanie bowiem w momencie, gdy wartość transakcji kontrolowanej, będącej transakcją jednorodną, przekroczy określone w przepisach limity dla poszczególnych rodzajów transakcji.  

Określenie, czy dana transakcja kontrolowana ma charakter transakcji jednorodnej, wymaga indywidualnego podejścia bazującego na konkretnym stanie faktycznym, ocenianym uwzględniając specyfikę działalności podatnika. Zgodnie bowiem z art. 11k ust. 5 ustawy o CIT oraz art. 23w ust. 5 ustawy o PIT, przy ocenie, czy transakcja kontrolowana ma charakter jednorodny, należy uwzględnić jednolitość transakcji kontrolowanej w ujęciu ekonomicznym (podobieństwo przedmiotu transakcji oraz innych głównych cech transakcji istotnych z punktu widzenia cen transferowych), określone w przepisach kryteria porównywalności, metody weryfikacji cen transferowych oraz inne istotne okoliczności transakcji kontrolowanej. 

Zbadaj status kontrahenta  

Kolejnym etapem jest zgromadzenie informacji o kontrahentach, z którymi te transakcje zrealizowaliśmy. Pamiętajmy o zwolnieniu dla transakcji krajowych. Jeśli nasi kontrahenci są podmiotami krajowymi, nie korzystają ze zwolnień podmiotowych (w przypadku podatników CIT), ani zwolnień strefowych oraz mieli dodatni wynik podatkowy – te transakcje, które z nimi zrealizowaliśmy nie wliczają się do progów dokumentacyjnych. Nie możemy o nich jednak zapominać, bo progi dla nich badamy odrębnie. Jeśli ich wartość również przekroczy progi dokumentacyjne, będziemy musieli je zaraportować w TP-R jako transakcje zwolnione.  

Kwestią niejasną może być sposób określenia wartości transakcji, co stanowi podstawę do kwalifikacji danej transakcji jako podlegającej obowiązkowi dokumentacyjnemu i/lub raportowemu czy też nie. 

Ustal wartość transakcji 

W kolejnym kroku sprawdzamy wartość transakcji i dokonujemy oceny czy transakcja jednorodna podlega obowiązkowi dokumentacyjnemu. Progi dokumentacyjne weryfikowane są oddzielnie dla strony przychodowej i kosztowej. Co ważne, wartość transakcji jednorodnej to wartość transakcji w odniesieniu do wszystkich podmiotów powiązanych, z którymi zawierana jest dana transakcja. 

Zgodnie z art. 11l ust. 2 ustawy o CIT i art. 23x ust 2 ustawy o PIT wartość transakcji kontrolowanej określa się na podstawie: 

  1. otrzymanych lub wystawionych faktur dotyczących danego roku podatkowego, albo 
  2. umów lub innych dokumentów – w przypadku, gdy faktura nie została wystawiona lub w przypadku transakcji finansowych, albo 
  3. otrzymanych lub przekazanych płatności – w przypadku, gdy nie jest możliwe określenie tej wartości na podstawie pkt 1 i 2. 

Samo określenie wartości transakcji usługowej lub towarowej zazwyczaj nie jest dla podatników wyzwaniem. Problemy pojawiają się jednak, gdy mowa jest o transakcjach finansowych, dla których wartości określane są w zależności od ich rodzaju. I tak jak poniżej wskazujemy: 

Wartości transakcji dla wybranych transakcji finansowych: 

  1. pożyczka / kredyt a wartość transakcji stanowi najwyższa kwota kapitału udostępnionego w danym okresie raportowanym pozostającego do spłaty z pominięciem odsetek, marż, prowizji i innych płatności związanych z udzieleniem finansowania. 
  2. gwarancja / poręczenie a wartość transakcji stanowi suma gwarancyjna / maksymalna wartość poręczenia 
  3. emisji obligacji a wartość transakcji jest równa wartości nominalnej obligacji 
  4. cash-pooling a wartość transakcji odpowiada średniemu dziennemu poziomowi rzeczywistego zobowiązania lub należności z tytułu finansowania. depozyt / lokata a wartość transakcji odpowiada wartości nominalnej. Wartość odnowionych depozytów / lokat powiększa się o wartość skapitalizowanych odsetek.  

Sprawdź, czy przekraczasz progi 

Jeśli naszymi kontrahentami są podmioty inne niż tzw. „podmioty rajowe” progi dokumentacyjne, zgodnie z art 11 k ust. 2 ustawy o CIT i art 23w ust. 2 w ustawy o PIT dla transakcji realizowanych w 2023 roku wynoszą: 

  • 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej; 
  • 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej; 
  • 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej; 
  • 2 000 000 zł – w przypadku pozostałych transakcji.  

Transakcje towarowe to wszelkie transakcje związane z transferem dóbr. Mogą to być transakcje związane ze sprzedażą lub zakupem towarów, sprzedażą produktów, ale również nabycie surowców do produkcji czy transfer środków trwałych.  

Transakcje finansowe to wszelkiego rodzaju finansowanie realizowane wewnątrz grup kapitałowych takie jak pożyczki, kredyty, obligacje, cash – pooling, gwarancje i poręczenia, faktoring czy lokaty.  

Do kategorii transakcji usługowych zaliczamy wszelkie usługi materialne i niematerialne, świadczone wewnątrz grup kapitałowych.  

Transakcje zakwalifikowane do kategorii “pozostałe” to wszelkie restrukturyzacje, przeniesienia biznesu, podwyższenia/ obniżenia kapitału, wynagrodzenie członków zarządu, umowy spółek osobowych czy umowy o podziale kosztów.  

Uważaj na podmioty z raju podatkowego 

Odrębną kwestię stanowi określenie obowiązku dokumentacyjnego dla transakcji zrealizowanych z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. „raju podatkowym”. Zasady ustalania jednorodności oraz wartości transakcji są takie same, jednak progi dokumentacyjne znacznie się różnią.  

W przypadku bowiem transakcji z podmiotami mającymi siedzibę lub zarząd w państwie lub terytorium, stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (raj podatkowy) progi dokumentacyjne kształtują się inaczej i wynoszą: 

  • 2,5 mln zł a w przypadku transakcji finansowych 
  • 500 tys. zł a w przypadku transakcji niefinansowych 

Najważniejszą kwestią, o której należy pamiętać jest to, że powyższe dotyczy transakcji rajowych realizowanych zarówno z podmiotami powiązanymi, jak i niepowiązanymi. 

Dodatkowe obowiązki dla grup kapitałowych 

Podmioty powiązane, których sprawozdania finansowe są konsolidowane metodą pełną lub proporcjonalną zobowiązane są do sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych. Sytuacja ta ma miejsce, jeżeli należą one do grupy kapitałowej, dla której spełnione zostały następujące warunki: 

  1. sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe; 
  2. których skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość w złotówkach. 

Podsumowanie  

Biorąc pod uwagę, że znajdujemy się już w drugiej połowie 2024 roku, czasu na wywiązanie się z obowiązków dotyczących cen transferowych za rok 2023 jest coraz mniej. Sporządzenie lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych, zgodnie z obowiązującymi terminami, jest kluczowe dla zabezpieczenia interesów podatkowych. Prawidłowa identyfikacja transakcji kontrolowanych oraz właściwe określenie ich wartości to fundamenty poprawnego raportowania. 

Zachęcamy do przygotowań z odpowiednim wyprzedzeniem, aby uniknąć pośpiechu i ewentualnych błędów. Prawidłowo sporządzona dokumentacja nie tylko minimalizuje ryzyko sporu z organami podatkowymi, ale także zapewnia spokój i pewność w prowadzeniu działalności. 

 

Program motywacyjny opodatkowany raz a nie trzy

utworzone przez | lip 8, 2024 | artykuły, blog

Niedawno opublikowane zostało pisemne uzasadnienie wyroku NSA potwierdzające, że dochody z tytułu programu motywacyjnego opartego o RSU opodatkowane są jeden raz a nie trzy, jak chciała skarbówka. Pełnomocnikiem podatnika w tym korzystnym wyroku był Arkadiusz Łagowski.

Trochę historii…

Pracownik polskiej spółki stanął w obliczu problemu podatkowego związanego z udziałem w programie motywacyjnym opartym na zastrzeżonych jednostkach akcyjnych (RSU). Projekt miał na celu motywowanie pracowników poprzez udzielanie im prawa do nabycia akcji spółki-matki w ustalonych okresach.

Program został uruchomiony w 2012 przez Grupę Kapitałową, na której czele stała spółka z siedzibą w USA, stanowiąca spółkę-matkę podmiotu polskiego.

W ramach programu, pracownikom przyznawana była określona ilość jednostek RSU, które były niezbywalne i realizowane w transzach – np. pracownik nabywał 25% przydzielonych jednostek po roku, a kolejne 25% po dwóch latach (czyli w sumie nabywał 50%).

Prawo do RSU było przyznawane na podstawie uchwały zarządu spółki-matki, a jego warunki nie były zawarte w umowach o pracę. W przypadku rozwiązania umowy o pracę, pracownik tracił wszystkie niezrealizowane uprawnienia RSU.

Pracownik od 2016 roku wykazywał w rocznych zeznaniach podatkowych otrzymanie praw do akcji spółki dominującej jako dochód z innych źródeł, a przychód z odpłatnego zbycia akcji jako dochód z kapitałów pieniężnych. Od 2018 roku wykazywał dodatkowo dochód ze zbycia akcji jako dochód ze stosunku pracy. W konsekwencji jednak takie działanie prowadziło do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu.

Problem pojawił się, gdy pracownik zwrócił się z zapytaniem do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) o konsekwencje podatkowe związane z nieodpłatnym otrzymaniem RSU i akcji przed 1 stycznia 2018 r. Jego wątpliwości odnosiły się do tego, czy otrzymanie RSU i akcji stanowi dla niego faktycznie przychód do opodatkowania oraz kiedy takowy przychód powstaje.

Rok 2018 ma znaczące znaczenie w rozpatrywanej sprawie, ponieważ wtedy zaczął obowiązywać art. 24 ust. 11-11b ustawy o PIT, przesuwając moment uznania za przychód nabytych akcji w ramach programów motywacyjnych na czas ich zbycia. Przed tą zmianą przepisy określające, kiedy dochodzi do powstania przychodu z udziału w programach motywacyjnych nie były jednoznacznie sprecyzowane.

Od 1 stycznia 2018 roku, przepisy odnoszące się do programów motywacyjnych objęły dochody osób uprawnionych do objęcia lub nabycia akcji spółek akcyjnych, które mają swoją siedzibę lub zarząd na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub krajów, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Warto zauważyć, że Polska i Stany Zjednoczone są związane konwencją w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną (sygn. 0115-KDIT1.4011.149.2020.3.MN z 30 czerwca 2020 roku), która niekorzystnie dla pracownika rozstrzygnęła wątpliwości podatkowe. DKIS uznał, że pracownik w ramach udziału w programie RSU będzie obciążony potrójnym opodatkowaniem: przy przyznaniu praw do akcji, przy nabyciu akcji oraz w chwili ich sprzedaży. Dodatkowo, stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wykluczyło uznanie przedstawionego przez pracownika programu RSU za motywacyjny w świetle art. 24 ust. 11-12a, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem DKIS przyznanie pracownikowi RSU generowało przychód z innych źródeł bez względu na to, czy przyznanie nastąpiło przed, czy po 1 stycznia 2018 roku. Ponadto nabycie akcji na podstawie RSU, niezależnie od tego, czy miało miejsce przed czy po 1 stycznia 2018 r. jest traktowane jako przychód z praw majątkowych. Z kolei odpłatne zbycie akcji jest uznawane za przychód z kapitałów pieniężnych.

Interpretacja DKIS została zaskarżona, a WSA w Gdańsku w swoim wyroku (sygn. akt I SA/Gd 819/20 z 16 grudnia 2020 r.) wskazał, że wykładnia przepisów dokonana przez organ podatkowy jest nieprawidłowa. Zdaniem sądu:

Otrzymanie uprawnienia do nabycia akcji (RSU), jak i nabycie akcji na podstawie RSU, są neutralne podatkowo w dacie takiego zdarzenia, ale podlega opodatkowaniu w momencie odpłatnego zbycia akcji, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f. Dopiero w tym momencie ujawnia się rzeczywisty przychód z nabycia akcji. Cechą akcji jest bowiem to, iż generują one przychód dopiero w przyszłości w postaci dywidendy lub też w przypadku odpłatnego ich zbycia – w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży, a kosztami poniesionymi na ich nabycie.

WSA uchylił więc interpretację indywidualną i wskazał, że przychód do opodatkowania powstanie dopiero w momencie zbycia akcji, a zastosowanie będzie miała stawka 19% PIT.

DKIS, nie zgadzając się z sądem pierwszej instancji i podtrzymując swoje stanowisko dotyczące potrójnego opodatkowania w ramach jednego programu motywacyjnego, złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Po długim, bo aż trzyletnim okresie oczekiwania na orzeczenie NSA w sprawie, sąd kasacyjny jednomyślnie opowiedział się za stanowiskiem WSA w Gdańsku.

W wydanym 16 stycznia 2024 r. (sygn. II FSK 452/21) wyroku NSA uznał, że w stanie prawnym obowiązującym zarówno przed, jak i po roku 2018, opodatkowanie następuje wyłącznie raz: na etapie sprzedaży akcji. Potrójne opodatkowanie zaproponowane przez KIS jest zatem błędem.

DKIS uznając, że przyznanie RSU przez spółkę amerykańską stanowi dla pracownika przychód z innych źródeł oraz traktując sprzedaż akcji nabytych przez realizację RSU jako przychód z kapitałów pieniężnych, narusza zasadę opodatkowania tego samego dochodu tylko z jednego źródła.

NSA (wbrew opinii DKIS) uznał, iż program RSU należy uznać za motywacyjny w rozumieniu art. 24 ust.11b pkt 2 ustawy o PIT. Przez taki system bowiem rozumie się system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały zgromadzenia walnego przez spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą. Wnioskodawca wskazał we wniosku, że spółka której akcje obejmował w ramach programu była spółką dominująca w stosunku do spółki będącej jej pracodawcą i wypłacającej mu świadczenie:

Sposób nabycia akcji może być bezpośredni lub być wynikiem realizacji praw z papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, nie musi być zatem częścią wynagrodzenia wypłacanego bezpośrednio przez pracodawcę – tym samym program stanowi program motywacyjny.

NSA uznał także, że otrzymanie nieodpłatnie RSU przez pracowników stanowi tylko obietnicę otrzymania przychodu w przyszłości. RSU są bowiem niezbywalne, a ich wymiana na akcje zależy od spełnienia określonych warunków, w tym upływu czasu. Nie można przyjąć, że w chwili ich otrzymania jednostek RSU pracownicy otrzymują jakiekolwiek ostateczne korzyści majątkowe:

Otrzymane przez skarżącego RSU stanowi w istocie ekspektatywy uzyskania w przyszłości akcji spółki dominującej jak wskazano wyżej powinno ono być uznane za pochodny instrument finansowy.

NSA również skomentował stanowisko DKIS, zgodnie z którym powstanie przychodu po stronie pracownika już w momencie objęcia udziałów (przed 1 stycznia 2018 r.) będzie przychodem z kapitałów pieniężnych.

Sąd wyjaśnił, że przychodami z kapitałów pieniężnych są przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych i realizacji praw z tych instrumentów, a koniecznym warunkiem powstania obowiązku podatkowego jest uzyskanie przychodu, czyli definitywnego przysporzenia po stronie podatnika.

W omawianej sytuacji przyznanie praw z jednostek RSU zakłada bezpłatne przekazanie akcji spółki, która program ten organizuje, osobie uprawnionej.

Podsumowując, samo otrzymanie praw do akcji nie generuje przychodu. Można to interpretować jako jedynie wstępną zapowiedź przyszłego przychodu. W momencie przekazania akcji nie można jeszcze określić, czy i kiedy akcje zostaną sprzedane, ani jaka będzie ich wartość. Opodatkowanie przychodów z akcji jest więc przesunięte w czasie. Podatnik zostanie obciążony podatkiem dopiero przy sprzedaży akcji, a nie – jak mogłoby się wydawać z założeń organu podatkowego – w trzech momentach: przy przyznaniu praw do akcji, przy faktycznym otrzymaniu akcji oraz przy ich sprzedaży.

Warto jednak zauważyć, że istnieje wiele różnych rodzajów programów opartych o akcje i inne instrumenty finansowe. Dodatkowo niekiedy są one przyznawane przez inny podmiot niż przez pracodawcę lub podmiot z tej samej grupy kapitałowej (np. wtedy gdy pracodawcą jest pośrednik). Nie zawsze zatem dochód będzie zatem opodatkowany jednorazowo. Każdy przypadek należy zatem analizować oddzielnie.