utworzone przez Anna Sutkowska | maj 27, 2024 | artykuły, blog
Kary umowne, które są zazwyczaj wynikiem opóźnień w wykonaniu usług lub niewłaściwego ich wykonania, stanowią standardowy element umów w branży budowlanej. Są one również gwarancją dla przedsiębiorców, że nawet w przypadku niewywiązania się z umowy, mogą liczyć na finansową rekompensatę. Wprowadzenie takich klauzul ma na celu nie tylko zabezpieczenie interesów obu stron, ale także służy zachęceniu do terminowego i właściwego wykonania prac.
Za rosnącą popularnością klauzul dotyczących kar umownych, idzie rosnąca liczba pytań odnośnie ich traktowania podatkowego. Szczególnie interesujące dla przedsiębiorców jest to, czy kary umowne mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), wykluczone z kosztów uzyskania przychodów są kary umowne z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług, a także zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Jednak w odpowiedzi na specyficzne wyzwania związane z pandemią COVID-19, wprowadzono zmiany do ustawy o CIT, umożliwiające zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu zapłaconych kar umownych i odszkodowań, ale tylko te wynikające bezpośrednio z wpływu pandemii na realizację projektu (por. sygn. 0114-KDIP2-1.4010.154.2023.1.MR1).
Wyrokiem z 14 marca 2023 r., sygn. II FSK 2145/20, Naczelny Sąd Administracyjny omówił warunki, w jakich wydatki z tytułu kar umownych mogą być rozważane jako koszty uzyskania przychodów. Sąd zwrócił uwagę na konieczność podejmowania przez podatników działań opartych na racjonalnych analizach ekonomicznych, które są skierowane na osiągnięcie maksymalnej efektywności ekonomicznej.
Sąd zaznaczył, że każde przedsięwzięcie zmierzające do zapobiegania sytuacji mogącej zagrozić źródłu przychodów, powinno być postrzegane jako prowadzące do zabezpieczenia źródła przychodów, a związane z tym koszty jako koszty uzyskania przychodów.
Wyrok ten otwiera możliwość dla przedsiębiorców do ponownej oceny strategii zarządzania ryzykiem i kar umownych w kontekście ich wpływu na podatkowe koszty uzyskania przychodu.
W świetle tego wyroku, przedsiębiorcy mogą potrzebować dostosować swoje procedury i umowy w taki sposób, by maksymalnie wykorzystać potencjalne korzyści podatkowe wynikające z racjonalnie podejmowanych decyzji ekonomicznych. To również może oznaczać, że kary umowne, które są wynikiem strategicznych decyzji mających na celu minimalizację strat lub zabezpieczenie działalności, mogą być teraz bardziej korzystnie traktowane w kontekście obciążeń podatkowych.
utworzone przez Anna Sutkowska | maj 21, 2024 | artykuły, blog
Najem prywatny od czasów tzw. polskiego ładu opodatkowany jest wyłącznie w formie ryczałtu. Podatnicy do przychodów z najmu stosują 8,5% stawkę podatku, a po przekroczeniu limitu 100 000 zł stawka ta wzrasta do 12,5%. Samo rozliczenie wydaje się więc proste. Trzeba przekazać do urzędu skarbowego określony procent tego, co wpłynęło na konto tytułem najmu.
Komplikacje podatkowych rozliczeń pojawiają natomiast, gdy najemca wypowie umowę przed czasem a w ramach rekompensaty dojdzie do wypłaty odszkodowania na rzecz wynajmującego. W takiej sytuacji pewien dylemat stanowi kwestia poprawnego opodatkowania otrzymanych pieniędzy.
Dotychczas sądy stały na stanowisku, że wypłaty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy o charakterze rekompensacyjnym czy wypłaty w związku z pozostawieniem wynajmowanego lokalu w stanie niewyremontowanym należy uznawać za przychód związany z najmem. Świadczenia takie są bowiem powiązane z umową najmu tak samo jak czynsz.
Przykładowe wyroki:
- WSA w Warszawie z 17 sierpnia 2017 r., sygn. III SA/Wa 1849/16
- WSA w Białymstoku z 18 czerwca 2013 r. sygn. I SA/Bk 186/13
- NSA z 14 stycznia 2020 r., sygn. II FSK 674/18
Jednakże w ostatnim czasie pojawiło się orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, które jest odmienne od powyższych.
Sprawa zaczęła się od wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Pomiędzy podatnikiem (wynajmującym) a bankiem (najemcą) doszło do rozwiązania umowy najmu. Inicjatorem wcześniejszego zakończenia współpracy był najemca. Z tego tytułu wynajmujący otrzymał rekompensatę. Uważał on, iż środki otrzymane tytułem wcześniejszego rozwiązania umowy najmu należy uznać za przychód z najmu. DKIS był jednak innego zdania. Uznał, że świadczenia otrzymane od banku stanowią przychód z innych źródeł i tym samym należy opodatkować je na zasadach ogólnych PIT.
Nadzieję na pozytywne rozpatrzenie sprawy dał podatnikowi WSA w Warszawie (sygn. III SA/Wa 928/20), który uchylił interpretację organu. Uznał bowiem, że należności otrzymane na mocy porozumienia z bankiem oraz kara umowna są niewątpliwie powiązane z umową najmu tym samym powinny zostać opodatkowane jak najem; czyli odpowiednią stawką ryczałtu.
Inną opinię wyraził niestety NSA. W wyroku z 7 maja 2024 r., sygn. II FSK 947/21, sędzia sprawozdawca wyjaśnił, że zgodnie z kodeksem cywilnym, jedynym świadczeniem związanym z umową najmu jest czynsz za najem. Oznacza to, że tylko sam czynsz można opodatkować jako przychód z umowy najmu. Nie ma żadnych podstaw do tego, aby opłaty rekompensacyjne/kary umowne mogły być opodatkowane ryczałtem, gdyż są odrębnym od czynszu świadczeniem.
Powyższa klasyfikacja dokonana przez NSA to nienajlepsza wiadomość dla osiągających przychody z najmu prywatnego. Bowiem w sytuacji przedwczesnego rozwiązania umowy zastosowanie progresywnej stawki PIT będzie dużo większym obciążeniem dla podatnika niż standardowy ryczałt.
utworzone przez Anna Sutkowska | maj 14, 2024 | artykuły, blog
Wracasz z zagranicy?
Pamiętaj, że przysługuje Ci prawo do skorzystania z tzw. ulgi na powrót. Korzystna preferencja podatkowa została stworzona, aby po dłuższym okresie życia i pracy za granicą, zachęcić Polaków do reemigracji.
Podatnikom, którzy przez ostatnie trzy lata mieszkali poza granicami Polski, ulga ta pozwala uniknąć zapłaty podatku dochodowego przez cztery lata po powrocie do kraju. Zwolnienie obejmuje przychody do kwoty 85 528 zł rocznie.
Jednak, aby skorzystać z ulgi, potencjalni beneficjenci muszą spełnić warunki określone w art. 21 ust. 43 ustawy o PIT. Szczególnie ważne jest posiadanie certyfikatu rezydencji lub innego dokumentu potwierdzającego zagraniczne miejsce zamieszkania w okresie trzech lat przed powrotem.
W najnowszej interpretacji DKIS z 24 kwietnia 2024 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.78.2024.2.ENB organ wyjaśnił istotę należytego udokumentowania statusu rezydenta podatkowego na terenie innego kraju, bowiem w innym wypadku prawo do ulgi może zostać zakwestionowane (jako brak spełnienia jednego z istotnych warunków):
„Podatnik powinien posiadać certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do zwolnienia. Wystarczy zatem, że podatnik posiada inne dokumenty, które potwierdzą jego miejsce zamieszkania w innym państwie, niemniej muszą być to dokumenty potwierdzające miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
(…) innymi dowodami wskazującymi na miejsce zamieszkania poza Polską mogą być m.in. umowa o pracę, historia zatrudnienia, zagraniczne zeznania podatkowe, zagraniczna umowa najmu nieruchomości, paski wynagrodzeń, wyciągi bankowe czy też zagraniczne zaświadczenie od pracodawcy. Można w tym zakresie przedstawić również inne dowody”.
Interpretacja dotyczyła kobiety, która powróciła do Polski wraz z początkiem 2023 r. W okresie 22 lutego 2018 r. – 23 lutego 2022 r. studiowała, a następnie pracowała w Korei Południowej (w tym okresie była koreańską rezydentką podatkową).
Od 24 lutego 2022 r. do 17 stycznia 2023 r., wskutek licznych podroży, nie nabyła w żadnym miejscu statusu rezydenta podatkowego. Najdłuższy okres czasu spędziła w Brazylii, jednakże na podstawie wizy turystycznej.
Po powrocie do Polski nie miała natomiast innych niż wiza i pieczątki w paszporcie dokumentów potwierdzających jej pobyt w czasie późniejszych podróży po opuszczeniu Korei.
Etap podróżniczy przesądził o fakcie, iż po powrocie do Polski DKIS zakwestionował prawo do skorzystania z ulgi na powrót. Stwierdził, że skoro kobieta w okresie od 24 lutego 2022 r. do 17 stycznia 2023 r. nie miała w żadnym z państw rezydencji podatkowej, a tym samym nie posiada wymaganych dokumentów, które potwierdzałyby miejsce zamieszkania za granicą w tamtym okresie, to nie spełnia jednego z warunków, o których mowa w art. 21 ust. 43 ustawy o PIT.
FAQ dotyczące ulgi na powrót:
Jakie są warunki kwalifikacji do ulgi na powrót?
Aby skorzystać z ulgi, podatnik musi udowodnić, że przez ostatnie trzy lata przed powrotem do Polski był rezydentem podatkowym w innym państwie.
Jak długo można korzystać z ulgi po powrocie do Polski?
Ulga na powrót obowiązuje przez cztery kolejne lata, licząc od początku roku w momencie powrotu do Polski lub od początku następnego roku.
Jaka jest maksymalna kwota zwolnionego dochodu?
Zwolnienie obejmuje przychody do kwoty 85 528 zł rocznie.
Jakie dokumenty są potrzebne do potwierdzenia prawa do ulgi?
Podatnik powinien przedłożyć dokumenty, takie jak certyfikat rezydencji lub inne dowody świadczące o zamieszkaniu za granicą przez ostatnie trzy lata przed powrotem.
Jakie warunki prawne trzeba spełnić, aby skorzystać z ulgi na powrót?
Warunki ulgi są określone w art. 21 ust. 1 pkt 152 oraz art. 21 ust. 43 ustawy o PIT.
Jaki jest cel ulgi na powrót?
Ulga została wprowadzona, aby zachęcić obywateli pracujących za granicą do powrotu do Polski i osiedlenia się na stałe, wspierając ich integrację i udział w krajowym rynku pracy.
utworzone przez Anna Sutkowska | kwi 26, 2024 | artykuły, blog
Kasowy PIT – nowe rozwiązanie Ministerstwa Finansów dla przedsiębiorców!
1 stycznia 2025 roku mają wejść w życie nowe rozwiązania w przepisach ustawy o PIT oraz ustawy o ryczałcie, wprowadzające możliwość wyboru przez przedsiębiorców kasowej metody rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodu, czyli tzw. kasowego PIT.
Co oznaczają te zmiany dla przedsiębiorców?
Kasowy PIT oznacza, że przedsiębiorcy będą płacili podatek dochodowy od osób fizycznych dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. Zgodnie z planowanymi zmianami, podatek będzie jednak trzeba zapłacić bez względu na fakt uregulowania należności, jeśli od dnia wystawienia faktury upłynęły 2 lata, lub w dniu likwidacji działalności gospodarczej. Jest to rozwiązanie fakultatywne, z którego podatnicy będą mogli skorzystać, składając oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego.
Kto skorzysta z kasowego PIT?
Z kasowego PIT nie skorzystają wszyscy. Niniejsze rozwiązanie będą mogli wybrać jedynie przedsiębiorcy prowadzący samodzielnie jednoosobową działalność gospodarczą lub rozpoczynający tego rodzaju działalność, opłacający PIT według skali podatkowej, podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub IP BOX, którzy:
- osiągnęli w poprzednim roku przychody poniżej 250 tys. euro,
- nie prowadzą ksiąg rachunkowych,
- wystawiają faktury innym przedsiębiorcom.
Tym samym metoda kasowa będzie stosowana wyłącznie do rozliczeń z przedsiębiorcami wystawiającymi faktury. Jednocześnie z metody kasowej nie skorzystają przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą np. w formie spółki cywilnej czy spółki jawnej.
Kasowy PIT – czy warto?
Rozwiązanie proponowane przez Ministerstwo Finansów ma na celu usprawnienie płynności finansowej przedsiębiorców oraz zminimalizowanie zagrożeń wynikających z sytuacji, w której przedsiębiorca musi zapłacić podatek od dochodu, którego faktycznie nie otrzymał – tak jak ma to miejsce przy aktualnie obowiązującej metodzie memoriałowej. Proponowane rozwiązanie nakłada jednak na podatników dodatkowy obowiązek ewidencji faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Należy również pamiętać, że metodzie kasowej podlegać będzie nie tylko rozliczenie przychodów, ale i kosztów, co wymaga dostosowania do nowej metody systemów księgowych. Ponadto z proponowanego rozwiązania nie skorzystają wszyscy – kasowy PIT skierowany jest do małych firm, prowadzących działalność w niewielkich rozmiarach, które jako najsłabsze podmioty na rynku są szczególnie zagrożone problemem zatorów płatniczych.
utworzone przez Anna Sutkowska | sty 23, 2024 | artykuły, blog
Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje wprowadzony w ramach Polskiego Ładu minimalny podatek dochodowy od osób prawnych.
Pierwotnie regulacje dotyczące podatku minimalnego w Polsce miały obowiązywać już od 2022 roku, jednakich wejście w życie zostało odroczone do 1 stycznia 2024 roku.
Podatek minimalny stanowi nowy rodzaj zobowiązania podatkowego dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych.
W teorii celem wprowadzenia minimalnego podatku dochodowego ma być ograniczenie sytuacji, w której duże spółki stale raportują stratę lub niski dochód nieadekwatnie do rodzaju i skali prowadzonej działalności oraz pomimo osiągania pokaźnych obrotów. Jak to wygląda w praktyce, przekonamy się dopiero za kilka lat.
Podatek od spółek stanowi równoległą formę opodatkowania obok standardowego podatku dochodowego od osób prawnych. Oznacza to, że objęcie podatkiem minimalnym nie będzie oznaczało zwolnienia z obowiązku rozliczenia standardowego podatku dochodowego od osób prawnych.
Stawka podatku wynosi 10% wartości wyliczonej według wytycznych zawartych w ustawie.
Regulacje dotyczące podatku minimalnego zostały wprowadzone do art. 24ca ustawy o CIT.
W myśl tego artykułu podatek od spółek dotyczy:
- rezydentów podatkowych, tzn. podatników, którzy mają siedzibę lub zarząd na terytorium RP, przez co podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania,
- podatkowych grup kapitałowych (PGK) oraz
- podatników prowadzących działalność poprzez położony na terytorium RP zagraniczny zakład.
Zakres opodatkowania podatkiem minimalnym dotyczy szerokiej grupy podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Istnieje jednak lista wyjątków, do których należą między innymi: mali podatnicy, nowoutworzone spółki, spółki, których jedynym wspólnikami są osoby fizyczne (przy spełnieniu również kilku innych przesłanek), instytucje finansowe, spółki komunalne, , podatnicy świadczący usługi związane z ochroną zdrowia czy firmy w stanie upadłości, likwidacji lub restrukturyzacji.
Podatek minimalny obejmuje podatników, którzy:
- ponieśli stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
- osiągnęli udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych, w wysokości nie większej niż 2%. (podatnicy, którzy osiągnęli niską rentowność).
Kalkulacja podatku minimalnego nie jest prostym zadaniem, gdyż ustawa przewidziała wyłączenia na każdym etapie obliczeń.
Podatek minimalny wylicza się w następującej kolejności:
Krok 1 – ustalenie podstawy opodatkowania w oparciu o jedną z dwóch metod.
Metoda ogólna
Przy wyborze metody ogólnej podstawę opodatkowania ustala się jako sumę trzech pozycji:
- 1,5% wartości przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym z głównej działalności (tj. z wyłączeniem przychodów z zysków kapitałowych),
- kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych
(z pewnymi wyjątkami) w części przewyższającej kwotę 30% podatkowego EBITDA,
- kosztów usług niematerialnych, kosztów należności licencyjnych oraz kosztów związanych z zabezpieczeniem spłaty pożyczek zaciągniętych do innych podmiotów niż banki czy SKOK poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych lub mających siedzibę w rajach podatkowych, w części w jakiej kwota tych kosztów przekracza o 3 mln zł równowartość 5% podatkowego EBITDA.\
Metoda uproszczona
W uproszczonym sposobie przyjmuje się, że podstawa opodatkowania wynosi 3% wartości przychodów z głównej działalności gospodarczej (przychodów z innych źródeł niż zyski kapitałowe).
Należy jednak pamiętać, iż w momencie zastosowania tego uproszczenia podatnik musi zamieścić odpowiednią informację w zeznaniu CIT składanym po zakończeniu roku podatkowego.
Krok 2 – od skalkulowanej podstawy opodatkowania należy odjąć kwoty pomniejszeń (o ile takie występują).
Krok 3 – uzyskaną różnicę należy pomnożyć przez stawkę podatku minimalnego, czyli 10% (jest to stała stawka niezależnie od wybranej metody ustalania podstawy opodatkowania).
Pierwsze rozliczenie podatku minimalnego nastąpi w 2025 r., tzn. w rozliczeniu składanym za 2024 r.
Podatnicy są zobowiązani do zapłaty podatku minimalnego w standardowym terminie, tj. do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym. Podatek jest więc płatny wraz z rocznym zeznaniem podatkowym.
Podatnicy podatku dochodowego CIT będą mogli odliczyć wartość zapłaconego minimalnego podatku dochodowego od obliczonego i wykazanego w zeznaniu rocznym CIT. Odliczenia będą mogli dokonać w ciągu 3 kolejnych lat po roku, w którym nastąpiła wpłata podatku.
