W ciągu ostatnich lat przepisy dotyczące cen transferowych kilkakrotnie ulegały zmianom. Nowe regulacje przyniosły również zmiany w zakresie stosowania zwolnień. W niniejszym artykule przedstawiamy praktyczny przegląd zwolnień z obowiązków dokumentacyjnych w obszarze cen transferowych, które można zastosować do transakcji realizowanych w 2023 roku.
Zwolnienie krajowe
Najczęściej stosowanym zwolnieniem z obowiązku dokumentacyjnego jest tak zwane „zwolnienie krajowe”. Zgodnie
z art. 11n ust. 1 ustawy o CIT, krajowe podmioty powiązane mogą skorzystać ze zwolnienia z tegoż obowiązku,
dla realizowanych między nimi transakcji, o ile spełnią następujące warunki:
-
- nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego (m.in. dla jednostek budżetowych, jednostek samorządu terytorialnego i fundacji rodzinnych),
- nie korzystają ze zwolnień dla działalności gospodarczych prowadzonych w specjalnych stref ekonomicznych (SSE) lub objętych decyzją o wsparciu (DoW),
- nie poniosły straty podatkowej.
Ważne! Aby prawidłowo zastosować zwolnienie, warunki te muszą zostać spełnione łącznie dla obu stron transakcji.
W przypadku zwolnień krajowych często pojawiają się wątpliwości co do sposobu interpretacji warunku dotyczącego straty podatkowej. W tym przypadku strata podatkowa oznacza stratę z konkretnego źródła przychodów, do którego przypisana jest dana transakcja, a nie do straty z całej działalności gospodarczej. Analogiczne podejście stosowane jest w zwolnieniach strefowych. Jeśli transakcja nie jest elementem kalkulacyjnym dochodu zwolnionego – zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego można zastosować.
Safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej i transakcji finansowych
Kolejną z możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego (na podstawie art. 11n pkt 10 i 11 Ustawy o CIT) jest skorzystanie z mechanizm Safe Harbour, dotyczącego usług o niskiej wartości dodanej lub transakcji finansowych.
Safe harbour w kontekście transakcji usługowych dotyczy usług o niskiej wartości dodanej. Są to ściśle określone kategorie usług, wymienione w załączniku nr 6 do ustawy o CIT, obejmujące:
-
- usługi w zakresie księgowości i audytu;
- usługi w zakresie finansów przedsiębiorstwa;
- usługi związane z zasobami ludzkimi;
- usługi informatyczne;
- usługi komunikacji i promocji;
- usługi prawne;
- usługi w zakresie podatków;
- usługi administracyjno-biurowe.
Aby poprawnie zastosować zwolnienie, powyższe kategorie usług muszą spełnić następujące warunki:
-
- narzut na kosztach usług został ustalony przy wykorzystaniu metody, koszt plus lub marży transakcyjnej netto i wynosi nie więcej niż 5% kosztów – w przypadku nabycia usług lub nie mniej niż 5% kosztów – w przypadku świadczenia usług;
- usługodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową;
- usługobiorca posiada odpowiednią kalkulację.
Finansowe safe harbour obejmuje natomiast transakcje pożyczkowe, kredytowe lub emisji obligacji. Warunki zastosowania zwolnienia dla transakcji finansowych zostały określone w art. 11 g ust. 1 CIT. W myśl przepisu:
-
- oprocentowanie pożyczki ustalane jest na podstawie rodzaju bazowej stopy procentowej i marży,
- nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki,
- łączny poziom zobowiązań albo należności wynosi nie więcej niż 20 mln zł, a transakcja trwa nie dłużej niż 5 lat,
- pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Zwolnienie dla transakcji refaktur (tzw. czyste refakturowanie)
Kolejne istotne zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego stanowi tzw. czyste refakturowanie. Transakcje refakturowania to transakcje polegające na przeniesieniu początkowo poniesionych kosztów pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Transakcje te mogą skorzystać ze zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego (art. 11n ust. 10 ustawy o CIT), jeśli spełnią poniższe warunki:
-
- nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
- rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną,
- rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
- podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Co ważne, w przypadku, gdy transakcja refaktury dotyczy wielu podmiotów, aby skorzystać ze zwolnienia usługobiorca powinien posiadać kalkulację obejmującą następujące informacje:
-
- rodzaj i wysokość kosztów uwzględnionych w kalkulacji,
- sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru kluczy alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług.
Zwolnienie z analizy cen transferowych dla mikro i małych przedsiębiorców
Ze zwolnienia z przygotowania analizy cen transferowych za 2023 rok skorzystać mogą także mikro i mali przedsiębiorcy (art. 11 q ust. 3a ustawy o CIT). Przepis ten zastosowanie ma do przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych spełnili łącznie następujące warunki:
Dla mikroprzedsiębiorcy:
-
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 2 milionów euro
Dla małego przedsiębiorcy
-
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
- roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 10 milionów euro.
UWAGA!
-
- Należy pamiętać, że zwolnienie z analizy cen transferowych nie zwalnia ze stosowania rynkowych cen w transakcjach.
- Organy podatkowe w każdym momencie mogą zweryfikować rynkowość transakcji.
Pamiętajmy też o tym, że zwolnienie to dotyczy jedynie analizy cen transferowych i nie zwalnia z obowiązku przygotowania dokumentacji.
Inne zwolnienia
Istnieje też szereg innych zwolnień, które w praktyce nie są jednak tak często stosowane. Zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego dotyczy więc również transakcji kontrolowanych:
-
- objętych uprzednim porozumieniem cenowym APA lub porozumieniem inwestycyjnym,
- których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
- pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład PGK,
- w przypadku, gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami;
- gdy cena została ustalona w wyniku przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów Prawo zamówień publicznych,
- niektórych transakcji realizowanych między:
-
-
- grupą producentów rolnych,
- wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw
- lub uznaną organizacją producentów owoców i warzyw
-
-
- polegających na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium RP, jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest RP, przewidują, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w innym państwie niż RP;
UWAGA!
Należy pamiętać, że zastosowanie któregokolwiek ze zwolnień nie oznacza braku konieczności złożenia informacji TP-R, w której podatnicy zobowiązani są do wykazywania również niektórych zwolnionych transakcji z podmiotami powiązanymi.
W artykule posłużyliśmy się przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepisy wskazane w artykule są jednak analogiczne do tych z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Po dodatkowe informacje zapraszamy do kontaktu.