Wielu przedsiębiorców, szczególnie działających w sektorze produkcyjnym, decyduje się na pozyskanie inwestora strategicznego lub finansowego jako sposób na rozwój firmy. Często wiąże się to z koniecznością skorzystania z profesjonalnych usług doradczych – biznesowych, operacyjnych, prawnych czy finansowych. Pojawia się wówczas pytanie: czy wydatki na takie usługi dają prawo do odliczenia podatku VAT?
Odliczenie VAT – ogólne zasady
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeśli nabywane towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Kluczowe znaczenie ma zatem związek danego wydatku z działalnością opodatkowaną – może on mieć zarówno charakter bezpośredni, jak i pośredni.
- Bezpośredni związek występuje, gdy zakup towaru lub usługi przekłada się wprost na sprzedaż opodatkowaną – np. zakup surowców do produkcji.
- Pośredni związek dotyczy wydatków, które wpływają na funkcjonowanie firmy jako całości i przyczyniają się do zwiększenia obrotu – jak koszty ogólne, administracyjne, czy właśnie usługi doradcze związane z pozyskaniem inwestora.
Usługi doradcze a prawo do odliczenia VAT
W przypadku usług doradczych związanych z procesem inwestycyjnym, takich jak:
- Przygotowanie strategii transakcyjnej,
- Poszukiwanie inwestora i kontakt z potencjalnymi nabywcami udziałów,
- Przeprowadzenie analizy due diligence,
- Doradztwo w zakresie struktury transakcji,
możliwość odliczenia VAT uzależniona jest od wykazania, że działania te mają na celu rozwój firmy i przyczyniają się do zwiększenia obrotu z działalności opodatkowanej. W praktyce, jeśli pozyskanie inwestora prowadzi np. do ekspansji na nowe rynki, rozszerzenia oferty produktowej czy zwiększenia mocy produkcyjnych, to istnieje realna podstawa do uznania związku z czynnościami opodatkowanymi.
Stanowisko organów podatkowych
W interpretacji indywidualnej z 30 grudnia 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.548.2024.2.DK, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że producent opakowań z tworzyw sztucznych ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od usług doradczych związanych z pozyskaniem inwestora. Organ wskazał, że takie usługi – choć nie są bezpośrednio związane z produkcją czy sprzedażą towarów – służą rozwojowi spółki i mają pośredni związek z działalnością opodatkowaną. Kluczowe było wykazanie, że celem transakcji jest zwiększenie możliwości sprzedaży, dostęp do nowych rynków i poprawa efektywności operacyjnej, co w konsekwencji wpływa na wysokość obrotu opodatkowanego VAT.
Co należy wziąć pod uwagę?
Aby zabezpieczyć prawo do odliczenia VAT, w takich sytuacjach przedsiębiorca powinien:
- Udokumentować związek usług z działalnością opodatkowaną – np. w umowach, wewnętrznych analizach lub planach rozwoju.
- Zachować faktury wystawione na właściwy podmiot – nabywcą musi być firma prowadząca działalność opodatkowaną.
- Unikać powiązań osobowych i kapitałowych z doradcą, które mogłyby podważyć rynkowy charakter transakcji.
Wnioski
Wydatki na usługi doradcze związane z pozyskaniem inwestora mogą stanowić koszt dający prawo do odliczenia VAT, o ile są związane z działalnością opodatkowaną – nawet pośrednio. Dla spółek produkcyjnych planujących ekspansję, zmiany właścicielskie lub restrukturyzację, jest to istotny aspekt, który może poprawić efektywność podatkową całego procesu. Warto jednak zadbać o odpowiednie przygotowanie i dokumentację, najlepiej z pomocą doradcy podatkowego.