wrz 24, 2025 | artykuły, blog
Dotacje to forma bezzwrotnego wsparcia finansowego udzielanego najczęściej przez państwo, jednostki samorządu terytorialnego, fundusze unijne lub inne instytucje publiczne. Ich celem jest wspieranie określonych działań np. rozwoju przedsiębiorczości, inwestycji, ochrony środowiska czy innowacji. Otrzymane środki mogą więc stanowić istotne źródło finansowania dla firm i organizacji, które chcą rozwijać swoją działalność lub realizować konkretne projekty.
Zgodnie z Ustawą o finansach publicznych, dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.
Istnieją trzy podstawowe rodzaje dotacji:
-
- dotacje celowe – ten rodzaj dotacji finansowany jest z budżetu państwa i ma za zadanie wspomagać finansowo inwestycje państwowych jednostek, na przykład: agencji wykonawczych, jednostek samorządu terytorialnego, instytutów naukowych czy jednostek spoza sektora finansów publicznych;
- dotacje przedmiotowe – mają na celu stymulowanie produkcji określonych wyrobów oraz usług, w związku z czym przyznaje się je przedsiębiorcom wytwarzającym dane produkty lub świadczącym objęte dotacją usługi oraz podmiotom rolniczym;
- dotacje podmiotowe – ich celem jest dofinansowanie wyłącznie działalności bieżących, określonych w odrębnej ustawie lub umowie międzynarodowej.
Z punktu widzenia podatkowego pojawia się jednak istotne pytanie: jak traktować dotacje na gruncie VAT? Warto wiedzieć, że choć z pozoru może się tak wydawać, to nie każda dotacja jest neutralna podatkowo.
Zgodnie z art. 29a ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Zgodnie z powyższym, tylko od dotacji mającej bezpośredni wpływ na cenę oferowanych towarów lub usług, podmiot, który ją otrzymuje powinien zapłacić VAT.
Jeżeli z kolei dotacja jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale nie wpływa bezpośrednio na cenę sprzedawanych towarów czy świadczonych usług, wówczas jej otrzymanie nie wiąże się z koniecznością zapłaty VAT. Mowa tu o sytuacjach, gdy wsparcie ma charakter ogólny i nie przekłada się na obniżenie ceny dla klientów. Z pozoru, odróżnienie dotacji mającej bezpośredni wpływ na cenę od dotacji pozbawionej takiego charakteru wydaje się proste. Jednakże, przepisy nie określają, co należy rozumieć poprzez „bezpośredni wpływ na cenę”. Z tego powodu, w praktyce często powstaje pytanie: które dofinansowania można uznać za na tyle powiązane z ceną, że należy odprowadzić od niego VAT, a które pozostają, poza tym obowiązkiem?
Jako klasyczny przykład dotacji podlegających VAT wskazuje się: refundacje części ceny leków przez NFZ, czy dopłaty do biletów ulgowych dla firm świadczących przewozy pasażerskie. W takich przypadkach przedsiębiorca otrzymuje część ceny bezpośrednio od odpowiedniego organu lub instytucji zamiast od klienta. Ważne jest przy tym, że obowiązek podatkowy powstaje w dwóch momentach: po raz pierwszy co do zasady w momencie dokonania sprzedaży (w kontekście ceny płaconej przez klienta), a po raz drugi w chwili wpływu środków na rachunek bankowy przedsiębiorcy (w kontekście otrzymanej dotacji). Otrzymanie wynagrodzenia od więcej niż jednego podmiotu, a także rozproszenie momentu powstania obowiązku podatkowego, rodzi także pytania o to, jak należy dokumentować realizowane świadczenie dla celów VAT (czy podatnik powinien wystawić jeden, czy dwa dokumenty, jakie dokumenty będą właściwe – faktura czy nota, czy na dokumencie wystawianym na rzecz klienta należy wykazać także kwotę dotacji).
Z kolei, jako przykład dotacji niepodlegających opodatkowaniu VAT można wskazać m.in. dotacje otrzymywane przez Regionalne Centra Krwiodawstwa na realizację celów statutowych bądź dotacje otrzymywane z programów rozwoju danych obszarów.
Jednakże, klasycznych przykładów jak opisane powyżej w praktyce nie ma tak dużo, a w wielu sytuacjach mogą występować problemy z określeniem, czy dotacja ma wpływ na cenę, a w konsekwencji czy powinno się od niej zapłacić VAT. Przykładami takich dotacji mogą być np. dofinansowania przyznawanie przez NCBiR (z pozoru powiązane wyłącznie z ogółem działalności), czy też dofinansowania z programów unijnych na inwestycje realizowane przez gminę (różnie traktowane w praktyce polskich organów podatkowych).
Podsumowując, dotacja podlega VAT tylko wtedy, gdy jest w sposób indywidualny i wymierny powiązana z ceną konkretnego świadczenia tj. wtedy, gdy dzięki niej cena towaru lub usługi dla klienta zostaje obniżona o określoną kwotę. Jeśli natomiast taki bezpośredni związek nie występuje, a dotacja nie stanowi elementu wynagrodzenia za konkretne dostawy towarów lub usług, można ją uznać za płatność, od której nie należy płacić VAT.
Innymi słowy, samo otrzymanie dofinansowania nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek ten pojawia się dopiero wtedy, gdy dotacja wpływa na cenę konkretnego świadczenia, przykładowo w formie dopłaty do ceny produktu lub usługi. W takim przypadku dotacja staje się elementem podstawy opodatkowania VAT, uzupełniając cenę sprzedaży.
Natomiast dotacje mające charakter ogólnego wsparcia działalności, których nie da się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi VAT – czyli niezależne od ilości lub wartości dostarczanych towarów i usług – nie są uznawane za dotacje mające bezpośredni wpływ na cenę, od których należałoby uiścić VAT. W praktyce oznacza to, że VAT dotyczy jedynie dotacji przedmiotowych, związanych bezpośrednio z konkretnymi świadczeniami, a nie tych o charakterze ogólnym, podmiotowym. Niemniej, tak jak wskazywaliśmy, choć kryterium rozróżnienia pomiędzy różnymi rodzajami dotacji wydaje się być łatwe w interpretacji, w praktyce wywołuje ono dużo wątpliwości. Zdarza się, że dotacja wydaje się być dotacją o charakterze ogólnym, ale po głębszej analizie, wykazuje subtelne powiązanie z ceną.
Chętnie wesprzemy Państwa w przeanalizowaniu otrzymywanych dotacji pod kątem tego, czy podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą bowiem prowadzić do powstania zaległości podatkowych, a co za tym idzie konieczności uiszczenia odsetek za zwłokę, a w niektórych przypadkach także do nałożenia sankcji VAT i kar karno-skarbowych.
sie 25, 2025 | artykuły, blog
Opodatkowanie usług hostingu podatkiem u źródła (WHT) od lat stanowi przedmiot sporu pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami. Problem wydaje się szczególnie istotny dla przedsiębiorstw korzystających z międzynarodowych usług IT, w których klasyczny hosting odgrywa kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu biznesu.
Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego pokazują jednak, że zamiast jednolitości mamy do czynienia z coraz większą rozbieżnością w podejściu sądów.
Organy podatkowe: hosting to „użytkowanie urządzenia przemysłowego”.
Organy podatkowe konsekwentnie twierdzą, że wynagrodzenie za usługi hostingu powinno być traktowane jak opłata za użytkowanie (lub prawo do użytkowania) urządzeń przemysłowych. Taka kwalifikacja skutkuje obowiązkiem poboru podatku u źródła od płatności na rzecz zagranicznych kontrahentów.
NSA po stronie podatników – wyrok z 23 lipca 2025 r. sygn.: II FSK 1361/22 (na moment publikacji brak jest pisemnego uzasadnienia wyroku).
W wyroku z 23 lipca 2025 r. NSA zaprezentował korzystne podejście dla przedsiębiorców. Sąd podkreślił, że korzystanie z zagranicznych zasobów serwerowych bez fizycznego dostępu do urządzeń i wpływu na ich parametry nie może być uznane za użytkowanie urządzenia przemysłowego.
Zdaniem sądu, aby można było mówić o rzeczywistym użytkowaniu, podatnik musi mieć nad sprzętem kontrolę – możliwość zarządzania nim czy decydowania o sposobie jego wykorzystania. W przypadku klasycznego hostingu kryteria te nie są spełnione.
To kolejne orzeczenie wpisujące się w nurt korzystnej dla podatników linii orzeczniczej dotyczącej najmu serwerów.
Rozstrzygnięcia niekorzystne – przykład wyroku z 5 sierpnia 2025 r. sygn.: II FSK 1449/22 (na moment publikacji brak jest pisemnego uzasadnienia wyroku).
Równocześnie jednak inne składy NSA zajmują stanowisko odmienne. Przykładowo NSA w wyroku z 5 sierpnia 2025 r. stwierdził, że opłaty za hosting podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła. W ustnym uzasadnieniu wyroku podkreślono, że wystarczające jest znaczenie gospodarcze usługi dla działalności podatnika – niezależnie od fizycznego władztwa nad urządzeniem.
W związku z tym powstaje pytanie co robić? Skoro nawet sądy administracyjne nie są w stanie wypracować spójnego podejścia w tej sprawie?
W obliczu braku jednolitej linii orzeczniczej i interpretacyjnej zalecane jest:
1. Szczegółowe przenalizowanie umów i charakteru usług
Każda usługa związana z użytkowaniem serwerów/chmur/przestrzeni dyskowej, powinna być indywidualnie oceniona w świetle ustawy o CIT oraz postanowień odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
2. Rozważenie wniosku o interpretację indywidualną
W przypadku usług o istotnym znaczeniu ekonomicznym warto wystąpić o interpretację. Choć najczęściej interpretacje w sprawach hostingu są dla podatników niekorzystne, to jednak kolejnym krokiem może być zaskarżenie negatywnego rozstrzygnięcia do sądu, przed którym szanse na pozytywne rozstrzygnięcie są znacznie wyższe.
Potencjalne korzystne rozstrzygnięcie sądu administracyjnego skutkowałoby uchyleniem dotychczasowej interpretacji oraz wydaniem nowego, zgodnego ze stanowiskiem wnioskodawcy rozstrzygnięcia. Warto podkreślić, że pozytywna interpretacja zapewnia tzw. ochronę prawną, chroniącą podatnika przed kwestionowaniem przyjętego sposobu rozliczeń podatkowych w trakcie ewentualnej kontroli organów podatkowych.
Najnowsze wyroki NSA jednoznacznie pokazują, że w zakresie opodatkowania usług hostingu podatkiem u źródła nadal nie wykształciła się jednolita linia orzecznicza. Część rozstrzygnięć sprzyja podatnikom, podczas gdy inne potwierdzają stanowisko organów podatkowych.
W praktyce oznacza to konieczność szczególnej ostrożności przy rozliczaniu takich usług. Każdy przypadek powinien być analizowany indywidualnie, a w sytuacjach kluczowych dla działalności warto rozważyć zabezpieczenie się poprzez wystąpienie o interpretację indywidualną oraz, w razie potrzeby, wejście w spór przed sądem administracyjnym.
sie 25, 2025 | artykuły, blog
W ostatnim czasie zapadły istotne wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, które mogą mieć znaczenie dla dealerów samochodów w kontekście podatku akcyzowego, w szczególności w zakresie możliwości skorygowania deklaracji i odzyskania nadpłaconego podatku po otrzymaniu rabatu lub upustu posprzedażowego.
Do tej pory rozstrzygnięcia w podobnych sprawach nie były korzystne dla podatników. Organy podatkowe oraz wojewódzkie sądy administracyjne stały na stanowisku, że akcyza jako podatek jednofazowy nie może być korygowana po powstaniu obowiązku podatkowego, a więc otrzymane rabaty czy premie posprzedażowe nie wpływały na podstawę opodatkowania.
Sytuacja zmieniła się wraz z wyrokami NSA z 5 sierpnia 2025 r. (sygn. akt: I FSK 1527/22, I FSK 1583/22, I FSK 1584/22, I FSK 1636/22, I FSK 1637/22, I FSK 1658/22, I FSK 1690/22 – I FSK 1695/22). Wszystkie te wyroki zapadły w sprawie tej samej spółki i dotyczyły tożsamych przypadków: spółka (dealer samochodowy) zapłaciła podatek akcyzowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia auta osobowego, a następnie dostała rabat w związku ze spełnieniem limitów / warunków sprzedaży określonych przez producenta w polityce marżowej.
NSA potwierdził, że po otrzymaniu takiego rabatu podatnik ma prawo skorygować deklarację akcyzową i ubiegać się o zwrot nadpłaty akcyzy. Oddalono skargi kasacyjne organów, które wcześniej odmawiały takiego zwrotu.
Sąd podkreślił, że kluczowe jest, aby przesłanki udzielenia rabatu były określone w umowie lub wynikały z polityki sprzedażowej producenta. Wówczas, nawet jeśli rabat zostanie przyznany po wewnątrzwspólnotowym nabyciu pojazdu, możliwe jest obniżenie podstawy opodatkowania i odzyskanie nadpłaconego podatku.
Warto zaznaczyć, że na moment publikacji wpisu dostępne jest jedynie ustne uzasadnienie wyroków – pisemne uzasadnienia jeszcze nie zostały opublikowane.
Skala spraw i pierwsze wygrane
Sprawa nie ma charakteru jednostkowego. Jak wynika z danych NSA, w Wydziale I Izby Finansowej zarejestrowano już ponad 120 postępowań dotyczących zwrotu akcyzy po rabatach i upustach posprzedażowych.
5 sierpnia 2025 r. zapadło 12 pierwszych rozstrzygnięć przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Wszystkie korzystne dla podatnika. Wkrótce mają zapaść kolejne wyroki. To sygnał, że linia orzecznicza może zmienić się na szerszą skalę, choć dotychczas sądy nie zawsze prezentowały jednolite stanowisko.
Wcześniej bowiem można było spotkać zarówno wyroki korzystne dla podatników m.in. w latach 2013–2015 oraz w styczniu 2023 r., jak i orzeczenia, w których NSA podzielał stanowisko fiskusa, że podatek akcyzowy w przeciwieństwie do podatku VAT nie może być korygowany po jego zapłacie. Przykładem były wyroki z marca 2022 r. i lutego 2024 r., kiedy sąd uznał, że obniżka ceny auta sprowadzonego z zagranicy nie daje prawa do zwrotu nadpłaty akcyzy.
Co to oznacza dla dealerów?
Jeśli linia orzecznicza potwierdzona w sierpniowych wyrokach utrzyma się, dealerzy samochodowi korzystający z rabatów lub upustów posprzedażowych mogą mieć realną szansę na odzyskanie nadpłaconego podatku za wciąż nieprzedawnione okresy. Kluczowe będzie jednak odpowiednie udokumentowanie przesłanek udzielenia rabatu najlepiej wynikających z umowy lub polityki sprzedażowej producenta.
Jeżeli korzystali Państwo z rabatów czy upustów po sprzedaży, istnieje możliwość ubiegania się o zwrot nadpłaconego podatku za wciąż otwarte okresy. Możemy wesprzeć Państwa przedsiębiorstwo w całym procesie albo porozmawiać na spotkaniu jakie są dostępne opcje i z czym mogą się one wiązać.
sie 21, 2025 | artykuły, blog
Ministerstwo Finansów opublikowało nową wersję projektu ustawy zmieniającej Ordynację Podatkową. Projekt jest obecnie na etapie opiniowania i przewiduje istotne zmiany w obszarach takich jak przedawnienie zobowiązań podatkowych, raportowanie schematów podatkowych (MDR) oraz techniczne usprawnienia procedur podatkowych.
Poniżej prezentujemy najważniejsze założenia i ich znaczenie dla podatników:
- Przedawnienie zobowiązań podatkowych – nowe podejście.
- Koniec instrumentalnego zawieszania przedawnienia poprzez wszczęcie postępowania karno-skarbowego (KKS).
Obecnie zdarzają się sytuacje, gdy organy podatkowe decydują się na wszczęcie postępowania karno-skarbowego „chwilę” przed upływem terminu przedawnienia w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. W ramach nowelizacji planowane jest uchylenie przepisu o zawieszeniu przedawnienia w przypadku wszczęcia postępowania karno-skarbowego.
- Odpowiedzialność karno-skarbowa nawet po przedawnieniu zobowiązania podatkowego.
Efektem uchylenia regulacji łączących zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych z wszczętym postępowaniem karno-skarbowym, będzie również uchylenie przepisu warunkującego przedawnienie przestępstwa skarbowego (a zatem odpowiedzialności karno-skarbowej) od faktu czy dane zobowiązanie podatkowe pozostaje w mocy czy też uległo przedawnieniu. W praktyce będzie to oznaczało, że nawet jeżeli na gruncie przepisów podatkowych zobowiązanie podatkowe przestanie być wymagalne, to podatnik wciąż będzie mógł ponieść odpowiedzialność karno-skarbową za przestępstwa związane z danym zobowiązaniem.
- Zmiany dotyczące hipoteki i zastawu skarbowego.
Dotychczas zabezpieczenia takie jak hipoteka czy zastaw skutecznie blokowały przedawnienie zobowiązań podatkowych. Teraz ustanowienie zabezpieczenia będzie zawieszało bieg przedawnienia maksymalnie na 5 lat, a po wykreśleniu takiego zabezpieczenia termin będzie biegł dalej. To bardziej wyważone rozwiązanie, które ogranicza blokowanie przedawnienia na nieokreślony czas.
- Wydłużenie przedawnienia przy korektach deklaracji na ostatnią chwilę.
Jeśli podatnik złoży korektę deklaracji na swoją korzyść w ostatnich 12 miesiącach przed przedawnieniem, termin ten zostanie wydłużony o rok. To mechanizm przeciwdziałający wykorzystywaniu korekt do „przedłużania” terminu przedawnienia.
- GAAR i nieujawnione źródła przychodów.
Wszczęcie postępowania dotyczącego unikania opodatkowania (GAAR) zawiesi bieg przedawnienia, ale tylko pod warunkiem zakończenia sprawy decyzją w ciągu 2 lat. Natomiast w sprawach o dochód z nieujawnionych źródeł termin na wydanie decyzji zostanie wydłużony z 5 do 6 lat.
- Raportowanie schematów podatkowych tylko transgraniczne – koniec obowiązku raportowania krajowych schematów.
W zakresie obowiązków raportowania schematów podatkowych (MDR) projekt wprowadza duże uproszczenia:
- Raportowanie tylko schematów transgranicznych.
Zniesione zostaną obowiązki raportowania schematów krajowych, co ograniczy zakres obowiązków wielu podmiotów.
- Zwolnienie zawodów zaufania publicznego z obowiązku raportowania.
Radcowie prawni, adwokaci, doradcy podatkowi oraz rzecznicy patentowi nie będą musieli raportować schematów podatkowych, ale wciąż będzie na nich ciążył obowiązek poinformowania klienta o jego obowiązkach zgłoszeniowych, także w przypadku schematów standaryzowanych.
- Likwidacja „białych list” i obowiązku MDR-2.
Projekt wycofuje pomysł wprowadzenia list wyłączeń z raportowania oraz znosi obowiązek składania zawiadomień MDR-2 (składne do tej pory przez promotora lub wspomagającego) do Szefa KAS.
- Ułatwienia w terminach i podpisie informacji MDR-3.
Termin składania informacji MDR-3 zostanie wydłużony do końca czwartego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (w miejsce dotychczasowego obowiązku składania jej w terminie złożenia deklaracji podatkowej za każdy okres rozliczeniowy). Dodatkowo, możliwe będzie podpisanie informacji przez pełnomocnika.
- Obniżenie kar za naruszenia MDR.
Maksymalnie 240 stawek dziennych za brak raportu, 120 stawek za opóźnienie wobec wcześniejszych 720 stawek dziennych za brak raportu. To złagodzenie sankcji, które w poprzedniej wersji projektu były uznawane za zbyt surowe.
- Brak obowiązku posiadania procedury MDR.
Projekt nie wprowadza wymogu tworzenia i wdrażania procedur MDR po stronie podatników.
- Możliwość uzupełnienia informacji MDR.
Informacje MDR będzie można uzupełniać zarówno przed, jak i po nadaniu numeru schematu podatkowego (NSP).
- Ułatwienia proceduralne i techniczne usprawnienia.
Projekt przewiduje też szereg rozwiązań, które mają ułatwić codzienne funkcjonowanie podatników i administracji:
Podwyższenie kwoty uprawniającej do zapłaty podatku przez inny podmiot niż podatnik z 1 000 zł do 5 000 zł oraz umożliwienie automatycznych korekt organu podatkowego do 10 000 zł.
- Możliwość ubiegania się o umorzenie podatku jeszcze przed upływem terminu jego płatności.
Dotychczas podatnicy musieli czekać z wnioskiem o ulgę do momentu powstania zaległości podatkowej, narażając się na negatywne konsekwencje. Nowe przepisy obejmą zarówno podatki samorządowe o charakterze rocznym, jak i inne daniny, w tym podatek dochodowy, VAT oraz akcyzę.
- Zdalne przesłuchania świadków i stron.
Organy podatkowe będą mogły prowadzić przesłuchania na odległość, a przesłuchiwani będą mieli prawo do nagrywania takich spotkań.
- Brak wymogu podpisu pod decyzjami lokalnych podatków.
Decyzje elektroniczne w zakresie podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego nie będą wymagały podpisu osoby upoważnionej, wystarczy jej identyfikacja – imię i nazwisko wraz ze stanowiskiem służbowym.
- Prawa wspólników po rozwiązaniu spółki osobowej.
Po likwidacji spółki osobowej jej byli wspólnicy będą mogli składać korekty i wnioski o zwrot nadpłaty, podobnie jak ma to miejsce w spółkach cywilnych.
- Doprecyzowanie zasad zaliczania wpłat ratalnych.
Jak czytamy w uzasadnieniu: „Wpłaty dokonane tytułem rat, na które rozłożono podatek lub zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę oraz rat podatku zalicza się na poczet raty o najwcześniejszym terminie płatności, nawet w przypadku posiadania innych zaległości o starszym terminie płatności, nieobjętych układem ratalnym”.
Podsumowując, projekt nowelizacji Ordynacji Podatkowej z 4 sierpnia 2025 r. wprowadza szereg istotnych zmian mających na celu uproszczenie i uporządkowanie procedur podatkowych oraz zwiększenie pewności prawa. Kluczowe modyfikacje dotyczą ograniczenia nadużywania przedawnienia, uproszczenia raportowania schematów podatkowych zgodnie z wymogami UE, a także wprowadzenia mechanizmów ułatwiających codzienne funkcjonowanie podatników tj. możliwość wcześniejszego umorzenia podatku czy zdalne przesłuchania. Dzięki tym zmianom polski system podatkowy ma stać się bardziej przejrzysty, sprawiedliwy i dostosowany do współczesnych potrzeb zarówno administracji, jak i przedsiębiorców.
sie 18, 2025 | artykuły, blog
Najnowsze objaśnienia Ministerstwa Finansów z 3 lipca 2025 r. przynoszą długo oczekiwaną klarowność w zakresie stosowania koncepcji look-through approach (LTA) przy podatku u źródła (WHT). To dobra wiadomość dla podatników zwłaszcza tych działających w międzynarodowych strukturach kapitałowych, ponieważ omawiana koncepcja może umożliwić korzystanie z preferencji podatkowych także wtedy, gdy płatność “przechodzi” przez podmioty pośredniczące.
Co daje skorzystanie z look-through approach?
Podejście look-through pozwala płatnikowi skorzystać z preferencyjnych zasad opodatkowania podatkiem u źródła na przykład ze zwolnienia albo obniżonej stawki WHT, nawet jeśli odbiorca płatności, czyli podmiot otrzymujący pieniądze bezpośrednio, nie jest jej rzeczywistym właścicielem (beneficial owner). To, czy preferencja może zostać zastosowana, ocenia się w odniesieniu do faktycznego właściciela należności, który może znajdować się dalej w łańcuchu tj. takiego podmiotu, który otrzymuje należność za pośrednictwem kilku spółek. Ważne jest także, żeby rodzaj płatności np. dywidendy, odsetki czy należności licencyjne nie zmienił się w trakcie transferu między tymi podmiotami.
Na przykład: jeśli spółka A wypłaca odsetki spółce B, a spółka B przekazuje je dalej do rzeczywistego właściciela spółki C to preferencje podatkowe będą oceniane pod kątem spółki C, a nie spółki B. Dzięki temu spółka A może zastosować zwolnienie lub obniżoną stawkę WHT, mimo że bezpośrednim odbiorcą płatności jest spółka B, a nie spółka C.
Co istotne, nie jest wymagane, by kwoty przekazywane w łańcuchu były identyczne, liczy się zachowanie charakteru prawnego płatności.
Warunki zastosowania look-through approach
Zastosowanie LTA wymaga zachowania należytej staranności przez płatnika. W szczególności powinien on ustalić:
- kto jest rzeczywistym właścicielem należności,
- czy rzeczywisty właściciel rozpoznaje przychód podatkowy w swoim kraju,
- czy płatności w łańcuchu są rodzajowo tożsame (np. odsetki pozostają odsetkami),
- czy spełnione są warunki preferencji podatkowej, z której chce skorzystać płatnik (np. zwolnienia lub obniżonej stawki z UPO).
Preferencje z przepisów szczególnych a umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Objaśnienia rozróżniają dwie główne grupy preferencji podatkowych. Pierwsza to zwolnienia wynikające z przepisów szczególnych, np. dyrektyw unijnych, które zwykle wymagają bezpośredniego powiązania kapitałowego, choć czasem dopuszczają „kaskadowe” spełnienie tego warunku. Druga grupa to preferencje wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), które koncentrują się na statusie rzeczywistego właściciela należności bez względu na to, kto jest bezpośrednim odbiorcą płatności.
Zazwyczaj te preferencje pozwalają albo na zwolnienie z podatku u źródła w kraju płatnika, albo na zastosowanie niższej, preferencyjnej stawki na przykład 5% lub 10% zamiast standardowych 20%.
Kiedy można zastosować LTA?
Zgodnie z objaśnieniami, koncepcja look-through approach:
- może być stosowana wtedy, gdy jest wiadome że płatność np. odsetki czy dywidendy nie zatrzyma się na pośredniku, tylko zostanie przekazana dalej do faktycznego właściciela (beneficial owner).
- nie może być stosowana „w ciemno”, płatnik musi mieć wiedzę o dalszym transferze i spełnieniu warunków,
- może być stosowana tylko, gdy płatność można „prześledzić” w strukturze – nie wystarczy samo przypuszczenie płatnika.
Dla odsetek i należności licencyjnych kluczowe jest potwierdzenie efektywnego opodatkowania płatności w każdej jurysdykcji, przez którą przechodzi należność.
Co z wypłatami poza UE?
Objaśnienia wskazują, że zastosowanie LTA jest możliwe również poza UE, o ile płatność jest opodatkowana w każdej jurysdykcji pośredniczącej. Co więcej, jeśli podmiot pośredniczący nie jest BO, ale dochodzi do efektywnego opodatkowania płatności, to płatnik nie musi dalej badać statusu BO. Alternatywnie można rozważyć zastosowanie innych koncepcji np. rozszerzonego zakresu badania warunku rzeczywistego właściciela.
Obowiązki dokumentacyjne
Zastosowanie omawianej koncepcji powinno zostać wykazane w składanych deklaracjach lub informacjach. Organy podatkowe mogą zażądać szczegółowego uzasadnienia, warto więc gromadzić dokumentację potwierdzającą każdy z warunków.
Podsumowanie
Koncepcja look-through approach choć formalnie nieobowiązkowa została szeroko omówiona w najnowszych objaśnieniach MF. Wskazanie wprost przez Ministerstwo Finansów, że stosowanie tej koncepcji jest dozwolone to istotna zmiana jakościowa, która może ułatwić życie płatnikom działającym w strukturach holdingowych i przy transgranicznych przepływach kapitałowych.
Zastosowanie LTA wymaga jednak skrupulatnego działania, płatnik musi wykazać należytą staranność, potwierdzić status BO oraz spełnienie warunków dla danej preferencji. Choć objaśnienia nie narzucają obowiązku stosowania podejścia look-through approach przez organy podatkowe, ich treść wyraźnie zachęca do korzystania z tej konstrukcji oczywiście, przy odpowiednim udokumentowaniu i analizie.
Zastanawiają się Państwo, jaki wpływ mogą mieć nowe objaśnienia na Państwa firmę? Zapraszamy do kontaktu – wspólnie przyjrzymy się możliwym konsekwencjom i znajdziemy najlepsze rozwiązania.
