Tax alert – programy pomocowe dla uchodźców z Ukrainy mogą stanowić koszty uzyskania przychodu

utworzone przez | cze 12, 2023 | blog

Tax Alert

Programy pomocowe dla uchodźców z Ukrainy mogą stanowić koszty uzyskania przychodu

Wyrok WSA w sprawie zakwalifikowania wydatków dla ludności z Ukrainy jako kosztów poniesionych w ramach CSR.

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w przełomowym wyroku orzekł, iż programy pomocowe dla ludności z Ukrainy nie stanowią darowizny ani kosztów reprezentacji, lecz można traktować je tak, jak koszty reklamy czy marketingu. Spółka musi jednak wykazać związek poniesionych wydatków z działalnością w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. corporate social responsibility – CSR).
Sąd potwierdził, że odpowiednio ukierunkowana pomoc może być podatkowym kosztem, jeżeli jest realizowana w ramach CSR. Wymaga to jednak udowodnienia, że wydatki są ponoszone w związku z realizowaną strategią marketingową. Dzięki działaniom społecznie użytecznym i dbałości o interes wspólny firma pokazuje, że jest wiarygodnym partnerem biznesowym i pracodawcą.

 

Interpretacja indywidualna spółki przedmiotem sporu przed WSA

 

Spółka działająca w branży prawnej uruchomiła projekt pomocowy, który zapewniał uchodźcom z Ukrainy pakiet licznych benefitów, jak np. zakwaterowanie, żywność, opieka medyczna, psychologiczna, prawna, lekarska itp. Cały projekt wpisuje się w strategię marketingową podmiotu poprzez ocieplenie marki w ramach szerzenia idei społecznej odpowiedzialności biznesu.
Do każdego poniesionego kosztu Spółka dysponowała odpowiednią dokumentacją (fakturami czy rachunkami). Wydatki te nie stanowiły darowizny, bowiem na tych działaniach Spółka mogła osiągnąć korzyść majątkową (tymczasem darowizna odbywa się na zasadzie obdarowania kosztem własnego majątku). W tak przedstawionym stanie faktycznym zapytano KIS, czy wydatki poniesione w związku z realizowanym projektem w ramach CSR mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Za twierdzącą odpowiedzią – zdaniem spółki – przemawiały:

  • działania na korzyść własną – promocja marki spółki jako odpowiedzialnego przedsiębiorcy oraz dobrego pracodawcy, a także ograniczenie negatywnych skutków wojny,
  • wpisanie się projektu w podstawowe założenia, które spółka przyjęła w swojej strategii wdrażania idei społecznej odpowiedzialności biznesu,
  • każde z obu tych działań zostało odpowiednio udokumentowane.

Z tą argumentacją nie zgodził się Dyrektor KIS. W wydanej interpretacji stwierdził, że spółka nie uzasadniła, dlaczego bez pomagania uchodźcom nie byłaby w stanie realizować działań marketingowych i budować swojej marki.

Z wykładnią DKIS nie zgodził się z kolei sąd. Warszawski WSA w omawianym wyroku przyjął propodatniczą wykładnię i uznał, że:

  • dzięki realizacji projektu firma osiąga niewątpliwe korzyści i jest odbierana jako „podmiot zaangażowany w problemy społeczne”, co przekłada się na jej pozytywny wizerunek wśród kontrahentów,
  • podjęcie działań informacyjnych i podniesienie wydatków z tym związanych wpłynie na zwiększenie popularności skarżącego i jego produktów, a w konsekwencji może realnie przyczynić się do zwiększenia obrotów.

Nie są to więc darowizny ani koszty reprezentacji, tylko odpowiednio udokumentowane wydatki, które mają służyć uzyskaniu przychodu – uznał sąd.

Wyrok nie jest jeszcze prawomocny, dlatego też do całej sprawy należy podchodzić z  umiarkowanym optymizmem. Niewykluczone, że zagadnienie znajdzie swój finał w NSA. Jeśli tak się stanie, mamy nadzieję na utrzymanie tej linii orzeczniczej.

Sygnatury spraw:

  • wyrok WSA z dnia 18 maja 2023 r. (sygn. akt III SA/Wa 2531/22),
  • interpretacja indywidualna z 25 sierpnia 2022 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.308.2022.2.MKU).

Tax alert – fiskus nie zajmie majątku na wypadek sankcji VAT

utworzone przez | cze 2, 2023 | blog

Tax Alert

29 maja 2023 r. NSA wydał uchwałę, zgodnie z którą zabezpieczeniem nie można objąć sankcji VAT.

 

Zdaniem NSA, przedmiotem zabezpieczenia może być tylko zobowiązanie podatkowe. Sankcja VAT stanowi natomiast dodatkowe zobowiązanie podatkowe niepodlegające zabezpieczeniu.

 

Uchwałą SN sędziowie orzekli, że dotychczasowe orzecznictwo błędnie uznawało dodatkowe zobowiązanie podatkowe za zobowiązanie podatkowe. Tym samym w kwestii rozstrzygnięcia słuszności dokonywanych zabezpieczeń nie ma znaczenia wykazanie świadomości podatnika, co do udziału w karuzeli podatkowej. Uchwała NSA jest wiążąca dla innych sądów.

 

Koniec z niezasadnymi zabezpieczeniami

 

Co stanowisko NSA oznacza w praktyce dla podatników? Skutkiem uchwały jest to, że organy podatkowe nie będą mogły dłużej zajmować bliżej nieokreślonych sankcji VAT na majątku podatnika jedynie na podstawie obawy niewykonania zobowiązania podatkowego. Nałożenie sankcji VAT będzie bowiem możliwe dopiero z chwilą wydania decyzji ostatecznej.
Uchwała dotyczy sankcji VAT wynoszących 15%, 20% oraz 30% należnej kwoty podatku za błędy oraz 100% za oszustwa.

 

Pozytywne rozstrzygnięcie dla podatników

 

Brak zabezpieczenia zdecydowanie ułatwi podatnikom dalsze prowadzenie działalności. Bez znaczenia okażą się działania fiskusa w celu uprawdopodobnienia świadomości udziału podatnika w karuzeli podatkowej, a także nadejdzie koniec zabezpieczeń na kwoty wyższe, niż okazują się one w wydanych później decyzjach wymiarowych organów podatkowych. Uchwała NSA może być kluczowa dla niejednego biznesu.

Sygnatura uchwały: I FPS 1/23

W przypadku problemów lub wątpliwości z interpretacją przepisów, pozostajemy do Państwa dyspozycji.

Alkohole i odliczenie VAT

utworzone przez | maj 22, 2023 | blog

Życie Kancelarii

Alkohole i odliczenie VAT

Dziś na tapetę bierzemy wydatki alkoholowe – jak inaczej możemy świętować nadchodzący dzień whisky? W biznesie i podatkach ten temat jest dość kontrowersyjny – co z kosztami i odliczeniem VAT?

Pierwszą naturalną myślą jest oczywiście brak prawa do wrzucenia tego typu wydatków w koszty i odliczenia VAT. Ale jak się okazuje, ta kwestia wcale nie jest taka oczywista.

Nie przedłużając wstępu: ten wpis podzielimy na dwie części – prezenty w postaci alkoholu oraz zakup trunków np. z okazji integracji.

Prezenty alkoholowe

O podobnych wydatkach pisaliśmy już w poprzednich wpisach link. Od lat fiskus konsekwentnie stoi na stanowisku, że taki prezent dla kontrahenta zostanie potraktowany jako koszty reprezentacji i nie będzie stanowił kosztu uzyskania przychodu – np. przytaczana już przez nas interpretacja nr ITPB3/423-528/11/MK z 10 stycznia 2012 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy:

„(…) w przypadku przekazywania gadżetów o typowo reprezentacyjnym charakterze, przykładowo alkoholi, cygar, biżuterii, zegarków czy piór uznanych, markowych firm, niekoniecznie o wysokiej wartości, wybranym kontrahentom – mimo, że będą one oznakowane logo firmy – co do zasady celem wydatku jest tworzenie pozytywnego wizerunku firmy i budowa odpowiednich relacji z klientami. Tym samym wydatki takie będą miały jednoznacznie widoczny charakter reprezentacyjny i w efekcie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 Ustawy CIT nie będą mogły zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.”

Podobnie organy podatkowe podchodzą do kwestii prezentów alkoholowych dla pracowników (por. interpretacja indywidualna nr 0114-KDIP2-1.4010.89.2021.3.PD z 16 czerwca 2021 r.):

Kosztem uzyskania przychodu nie jest także wydatek na zakup wina oraz jego pakowania i konfekcjonowania, które wchodziło w skład koszy upominkowych dla pracowników Spółki. Zauważyć należy, że wydatki na zakup alkoholu nie przyczyniają się do osiągnięcia lub zabezpieczenia źródła przychodów. (…) Trudno powiązać wydatek na alkohol znajdujący się w koszach prezentowych z zakładanym celem poprawy atmosfery w pracy, zwiększeniem motywacji do pracy, zwiększeniem efektywności pracy, czy budowaniem lojalności wobec pracodawcy.

Zdarzają się sytuacje, gdy alkohol stanowi koszty uzyskania przychodu i odliczenie VAT. Są to np. wydatki poniesione w celach badań rynkowych (por. interpretacja nr 0111-KDIB2-1.4010.690.2022.1.BJ oraz nr 0111-KDIB3-1.4012.849.2022.2.ICZ z 3 lutego 2023 r.).

Jeśli zaś chodzi o VAT, to tutaj już nie mamy ograniczenia związanego z reprezentacją, a zatem zakup wręczonej następnie kontrahentowi butelki wina może nam dać prawo do odliczenia VAT (interpretacja nr 0114-KDIP1-1.4012.235.2017.1.RR z 18 sierpnia 2017 r.)

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca przekazuje swoim kontrahentom w ramach reprezentacji zakupiony alkohol lub inne prezenty, a więc należy przyjąć, że przekazanie to związane jest, co prawda pośrednio, z czynnościami opodatkowanymi. Zaznaczyć należy, że ustawodawca nie precyzuje w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Zatem przy nabyciu alkoholu bądź innych prezentów Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zakup alkoholu w ramach integracji zespołu

W przypadku organizacji imprez integracyjnych fiskus nie jest już tak surowy, ale równie niekonsekwentny, jak w innych aspektach prawa podatkowego.

Na początku musimy wskazać, że w zdecydowanej większości interpretacji organy podatkowe stoją na stanowisku, że wydatków alkoholowych nie wrzucimy ani w koszty, ani nie odliczymy VAT. Zdarzają się pojedyncze sytuacje, gdy fiskus uznaje inaczej, jednak to są raczej wyjątki. I o tych wyjątkach tu mowa.

Dla przykładu w interpretacji nr 0111-KDIB2-1.4010.203.2021.1.AP z 16 sierpnia 2021 r. DKIS uznał, że koszt poniesiony w związku z organizacją imprezy integracyjnej (w tym koszt alkoholu), może stanowić kup.

Dokonując zatem oceny charakteru wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z uczestnictwem we wskazanych we wniosku spotkaniach integracyjno-szkoleniowych pracowników i byłych pracowników stwierdzić należy, że biorąc pod uwagę przytoczone powyżej wyjaśnienia, wydatki te stanowić będą koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Celem organizacji ww. spotkań jest przede wszystkim poprawa efektywności i organizacji pracy poprzez bliższe poznanie się pracowników, większą identyfikację pracowników ze Spółką i jej działalnością, poprawę atmosfery pracy oraz promowanie szczególnie pożądanych wzorców zachowań. Świadczenia takie na rzecz byłych i obecnych pracowników budują pozytywne relacje między nimi, zwiększają zaangażowanie pracowników oraz wzmacniają ich lojalność wobec Wnioskodawcy, mają również działanie motywujące i wpływające na jakość, wydajność oraz efektywność pracy, co dalej przekłada się na wysokość uzyskanych przychodów.

Na gruncie VAT także znajdziemy obiecujące interpretacje.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach z 13 stycznia 2017 r. nr 1462-IPPP3.4512.774.2016.1.PC i 1462-IPPP3.4512.977.2016.1.PC uznał, że jeżeli wydatki alkoholowe wchodzą w skład usługi kompleksowej polegającej na organizacji konferencji dla pracowników, to odliczenie VAT jest możliwe. Stanowisko to wynika zdecydowanie z charakteru konstrukcji świadczenia kompleksowego.

W tym temacie wypowiedział się także WSA w wyroku z 22 marca 2018 r. o sygn. akt III SA/Wa 1789/17:

(…) w ramach organizacji i produkcji Konferencji usługodawcy świadczą kompleksową usługę, na którą składać się może między innymi: przygotowanie i organizacja obiektów, w których odbywa się konferencja, (…) zapewnienie pracownikom zakwaterowania i wyżywienia, w tym napojów (również alkoholowych). (…) Skoro więc, Wnioskodawca zlecając podmiotowi zewnętrznemu przygotowanie Konferencji, to nabywa on kompleksową usługę organizacji Konferencji. (…) Rozdzielenie tych elementów dokonane w skarżonej interpretacji jest w ocenie Sądu sztucznym działaniem (…) skoro nabywane świadczenia kompleksowe służą do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, to na podstawie przepisów art. 86 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wykazany w fakturze dokumentującej ich wykonanie w pełnej wysokości.

Podsumowując, fiskus – jak w wielu innych kwestiach – do tematu podchodzi dość niekonsekwentnie, jednak za regułę uznać należy raczej stanowisko odmawiające prawa do wrzucenia w koszty i VAT wydatków alkoholowych. Jak jednak widzimy, zdarzają się sytuacje wyłamujące się z tego schematu. Pozostaje mieć nadzieję, że w kolejnych latach organy podatkowe do sprawy podejdą bardziej liberalnie.

Aleksandra Martuszewska

Niedobory a prawo do odliczenia VAT

utworzone przez | maj 17, 2023 | blog

Baza Wiedzy

Niedobory a prawo do odliczenia VAT

Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję nakazującą dopłatę podatku VAT spółce prowadzącej sklep. Zdaniem organu podatkowego spółka powinna była dokonać korekty podatku naliczonego od zakupionych towarów stanowiących – w ocenie organu – zawinione niedobory. Skutkiem braku korekty było zawyżenie kwoty podatku naliczonego, gdyż nabyte towary ostatecznie nie zostały wykorzystane do działalności opodatkowanej.
 
Podstawowym argumentem, którego spółka użyła na swoją obronę był brak zawieszenia przez organ postępowania, do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd karny sprawy pracownika oskarżonego o kradzież.
 
Zdaniem organu, braki towaru handlowego stwierdzone w sklepie należącym do spółki wynikły z powodów zależnych od spółki. Stwierdzono, że strata powstała z powodu niezapewnienia skutecznego nadzoru nad pracownikami i towarem, lekceważenia sygnałów o nieprawidłowościach, prowadzenia inwentaryzacji w wadliwy sposób, nierespektowania procedur ochronnych i kontrolnych.
 
W związku z powyższym, sąd pierwszej instancji (WSA w Białymstoku, wyrok z dnia 18 kwietnia 2018 roku, sygn. I SA/Bk 70/18) uznał, iż w sprawie „mamy do czynienia z zawinionym niedoborem”. Tym samym, w ocenie Sądu, w sytuacji, gdy z przyczyn od podatnika zależnych (tu – w przypadku niedoborów zawinionych) nie dochodzi do wykorzystania nabytych towarów czy materiałów do działalności opodatkowanej, jego prawo do odliczenia zostaje utracone. W takiej sytuacji odliczona kwota podatku z tytułu nabycia towarów (materiałów), które ostatecznie nie zostały wykorzystane do działalności opodatkowanej powinna być skorygowana na podstawie art. 91 ust. 7d Ustawy VAT. Sąd powołał się przy tym na wyroki NSA z dnia 19 lipca 2011 r. sygn. akt I FSK 1123/10; z dnia 14 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1450/09 i z dnia 27 kwietnia 2010 r. sygn. akt I FSK 1849/09 oraz wyroki WSA w Olsztynie z dnia 4 marca 2010 r. sygn. akt I SA/Ol 15/10 i WSA w Kielcach z dnia 27 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Ke 48/14.
 
W kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku stwierdzenia niedoborów kluczowe jest więc to czy niedobór jest zawiniony przez podatnika, czy też nie.
 
Niestety, pojęcie „niedoboru niezawinionego” nie jest terminem zdefiniowanym w Ustawie VAT. Brak definicji rodzi wątpliwości w zakresie praktycznych rozwiązań, pozwalających na uznanie ewentualnego niedoboru za niezawiniony, a w konsekwencji zachowanie prawa do odliczenia VAT naliczonego.
 
W orzecznictwie oraz w stanowiskach organów podatkowych za niedobory zawinione uważa się niedobory powstałe na skutek niedopełnienia obowiązków przez osobę materialnie odpowiedzialną za powierzone jej mienie (np. WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 4 marca 2010 r., I SA/Ol 15/10).
 
Powyższe stanowisko bazuje na podejściu, w świetle którego zaniedbanie wykonywania swoich obowiązków przez odpowiedzialnego pracownika jest przyczyną braku możliwości wykorzystania towaru do działalności opodatkowanej VAT. Innymi słowy, wina pracownika przedsiębiorstwa stanowi de facto winę całego przedsiębiorstwa, wykluczającą prawo do odliczenia VAT naliczonego. Za niedobory niezawinione uznaje się natomiast ubytki powstałe na skutek zdarzeń losowych, na które przedsiębiorca lub pracownicy nie mieli wpływu.
 
Granica między niedoborem zawinionym a nie zawinionym czasem może być trudna do uchwycenia.
 
W sprawie będącej przedmiotem omawianego wyroku NSA winę podatnika w powstaniu niedoborów oparto na następujących okolicznościach:
 
  • przesłuchaniu świadków – zarządu, pracowników, kontrahentów,
  • analizie opisu stanowisk pracy,
  • analizie umów na usługi ochrony i konserwację systemu alarmowego,
  • braku weryfikacji pracownika oskarżonego o kradzież już na etapie zatrudniania,
  • braku reakcji zarządu na pojawiające się wśród personelu informacje  nieuczciwości pracownika,
  • braku kontroli pracy pracownika,
  • braku rzetelnych kontroli wewnętrznych, a jedynie wzajemnej kontroli pracowników
  • braku wprowadzenia jasnych zasad obrotu towarem (ten sam pracownik przyjmował zamawiał i wydawał towar, przyjmował płatności i wystawiał faktury sprzedaży, co ułatwiało wydawanie towaru bez zapłaty za ten towar),
  • braku konsultacji faktur gotówkowych z księgowością,
  • samodzielnym sporządzaniu przez pracowników spisów inwentaryzacyjnych i sprawdzaniu tylko części stanu magazynowego, przy oznaczeniu w protokole, że sprawdzono wszystko,
  • nierozliczaniu się przez pracowników na bieżąco z otrzymanych od klientów pieniędzy oraz z wystawionych dokumentów,
  • braku pełnej wiedzy po stronie zarządu i osób nadzorujących o działalności sklepu części zamiennych,
  • braku natychmiastowej reakcji zarządu po stwierdzeniu braku towaru o istotnej wartości (nie podjęcie natychmiastowych działań mających na celu zabezpieczenie majątku spółki).
 
Mając na uwadze powyższe trudno nie mieć wrażenia, że istotna dla braku wskazania winy jest kwestia wdrożenia stosownych procedur kontrolnych wewnątrz organizacji. Ważne jest także rzetelne dokumentowanie transakcji czy prowadzenie biznesu w sposób profesjonalny, z wykorzystaniem dostępnych narzędzi czy usług (klasycznym przykładem będzie monitoring lub ochrona sklepu/biura). Pragniemy wskazać, że nie bez znaczenia jest też reakcja osób zarządzających na stwierdzone nieprawidłowości. Jeśli przez te osoby zostaną podjęte natychmiastowe działania to z pewnością ryzyko zakwestionowania braku prawa do odliczenia maleje. Nie oznacza to jednak, że samo zgłoszenie np. kradzieży na policję niweluje wszelkie wcześniejsze zaniedbania czy nieprawidłowości. Jeśli bowiem w firmie nie było procedur utrudniających kradzież czy umożliwiających szybkiej jej wykrycie, to trudno będzie wykazać brak winy podatnika w postaniu niedoborów, nawet jeśli kradzież byłaby potwierdzona wyrokiem sądu karnego.
 
Z przyjemnością wesprzemy Państwa w opracowywaniu stosownych procedur czy audycie przestrzegania tzw. należytej staranności w VAT.
Niedobory a prawo do odliczenia VAT

Komentarz Arkadiusza Łagowskiego do artykułu „Obowiązkowy KSeF coraz bliżej” na stronie rp.pl

utworzone przez | maj 11, 2023 | życie kancelarii

Życie Kancelarii

Komentarz Arkadiusza Łagowskiego do artykułu „Obowiązkowy KSeF coraz bliżej” na stronie rp.pl

Rząd przyjął projekt wprowadzający obowiązkowy KSeF od 1 lipca 2024 roku.

Ministerstwo Finansów uwzględniło niektóre postulaty biznesu i wprowadziło do projektu sporo ważnych zmian. Chodzi m.in. o kurs waluty obcej przeliczanej na złotówki. Skarbówka zrezygnowała również z obligatoryjnego e-fakturowania sprzedaży konsumenckiej. Złagodziła też zasady nakładania sankcji i postanowiła, że będą stosowane dopiero od 1 stycznia 2025 r.

Zapraszamy do lektury artykułu z komentarzem naszego eksperta.

Arkadiusz Łagowski