Po sporządzeniu sprawozdań finansowych wielu podatników zna już swój wynik. Jeśli spółka osiągnęła zysk to wielu wspólników z pewnością zastanawia się nad jego podziałem (o ile nie musi być przeznaczony na pokrycia straty z lat ubiegłych). A co jeśli wspólnicy zdecydują się pozostawić zysk w spółce, przekazując na kapitał zapasowy czy rezerwowy. Czy takie rozwiązanie daje spółce jakieś korzyści? Od pewnego czasu tak.

Od 1 stycznia 2019 r. bowiem przepisy Ustawy CIT przewidują możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych hipotetycznych odsetek od kapitału zapasowego lub rezerwowego utworzonego z zysków i dopłat wniesionych do podatnika (art. 15cb Ustawy CIT). Wysoka stopa referencyjna NBP dodatkowo wpływa na atrakcyjność tego rozwiązania.

Przez „hipotetyczne odsetki” należy rozumieć odsetki, które spółka potencjalnie płaciłaby gdyby zamiast finansowania działalności własnymi zyskami lub dopłatami od wspólnika skorzystała z finansowania zewnętrznego. Celem tej regulacji jest stworzenie zachęty do zatrzymywania zysków w spółkach będących podatnikami CIT.

Zgodnie z Ustawą CIT kosztem uzyskania przychodów w spółce jest kwota odpowiadająca:

• iloczynowi stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy, oraz
• kwoty dopłaty wniesionej do spółki lub zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.

Wzór na obliczenie kwoty hipotetycznych odsetek wygląda w sposób następujący:

(R referencyjna NBP + 1%) x E

gdzie:

• R referencyjna NBP – stopa referencyjna NBP na ostatni dzień roku poprzedzającego wniesienie dopłaty / akumulację zysku
• E – kwota dopłaty / zysku zatrzymanego.

W 2022 r. stosowana stopa referencyjna wynosiła aż 6,75%, a więc „oprocentowanie kapitału własnego” w 2023 r. wynosi 7,75%.

Zatrzymując w spółce zysk wynoszący 1 mln zł, możemy w 2023 roku rozpoznać koszt wynoszący 77,5 tys. zł, co daje oszczędność blisko 15 tys. zł. Łączna kwota kosztów uzyskania przychodów odliczona w roku podatkowym dla jednego podatnika z tego tytułu nie może przekroczyć kwoty 250 tys. zł. Maksymalna oszczędność podatkowa to 47,5 tys. zł.

Rozpoznanie kosztu uzyskania przychodów z tytułu hipotetycznych odsetek możliwe jest w roku wniesienia dopłaty / przekazania kwot zysku na kapitał zapasowy lub rezerwowy oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych.

Do kalkulacji nie zalicza się dopłat i zysków przeznaczonych na pokrycie straty bilansowej.

Jak to w podatkach – jeśli jest nagroda za zatrzymanie zysku, to za jego wypłatę może być kara. Pojawi się ona jeżeli zwrot dopłaty lub podział i wypłata zysku nastąpi wcześniej niż po upływie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym ta dopłata została wniesiona do spółki albo została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce. Wówczas w roku podatkowym, w którym dokonano zwrotu, przychodem jest wartość odpowiadająca odliczonym wcześniej kosztom hipotetycznych odsetek. Podobny skutek jak wypłata mogą wywołać określone czynności restrukturyzacyjne (np. przejęcie spółki w formie połączenia przez przejęcie i w formie podziału spółki, która zaliczyła do kosztów odsetki od kapitału własnego; przekształcenie spółki, która zaliczyła do kosztów  odsetki od kapitału własnego, w spółkę niemającą osobowości prawnej).

Przychód ustala się w wysokości odpowiadającej odliczonym kosztom uzyskania przychodu równych odsetkom od kapitału własnego.  Przychód rozpoznawany jest na bieżąco. Ustawa nie wprowadza obowiązku korekty wstecznej i sankcji w postaci odsetek.

Patrząc całościowo na to rozwiązania to należy uznać je za korzystane dla podatników.

Od 1 kwietnia 2023 r. w życie wchodzi czasowe odwrotne obciążenie podatkiem VAT gazu, energii elektrycznej i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

Nowa zmiana ustawy o podatku VAT obowiązuje od 1 kwietnia 2023 r. do 28 lutego 2025 r. i dotyczy podatników, którzy świadczą lub nabywają te towary i usługi za pośrednictwem giełdy towarowej, rynku regulowanego lub Zorganizowanej Platformy Obrotu (OTF).

Regulacja dotyczy podmiotów spełniających określone warunki.

Aby zostać objętym obowiązkowym mechanizmem odwrotnego obciążenia należy łącznie spełnić warunki:

• dostawcą towarów lub usług jest czynny podatnik VAT,
• w przypadku dostaw gazu lub energii: nabywcą jest zarejestrowany podatnik VAT, którego główna działalność w odniesieniu do nabywania tych towarów polega na ich odsprzedaży i którego własne zużycie tych towarów jest nieznaczne,
• w przypadku świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych: nabywcą jest zarejestrowany podatnik VAT,
• dostawa tych towarów lub świadczenie tych usług odbywa się za pośrednictwem giełdy towarowej, rynku regulowanego lub OTF.

Katalog podmiotów objętych nowymi przepisami jest katalogiem otwartym.

W art. 145e ust. 2 ustawy co prawda wskazano podmioty objęte obligatoryjnym mechanizmem odwrotnego obciążenia, jednak sama konstrukcja tego artykułu czyni go katalogiem otwartym.

W ustawie wskazano bowiem, że regulacja dotyczy w szczególności:

• podmiotów prowadzących giełdę towarową,
• podmiotów będących towarowym domem maklerskim lub domem maklerskim,
• podmiotów prowadzących giełdową izbę rozrachunkową,
• podmiotów prowadzących jednocześnie izbę rozliczeniową i izbę rozrachunkową,
• podmiotów posiadających koncesję wydaną przez Prezesa URE umożliwiającą obrót gazem, energią elektryczną lub świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, a także
• Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych SA lub spółką, której zlecono zadania wskazane w art. 48 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Nowe zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego pod groźbą grzywny.

Przed sprzedażą/nabyciem towarów lub usług objętych regulacjami należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego zawiadomienie o rozpoczęciu dokonywania tych czynności.

Zawiadomienie ma zawierać:

• dane składającego zamówienie (nazwa lub imię i nazwisko oraz NIP),
• datę rozpoczęcia dokonywania czynności,
• określenie rodzaju dokonywanych czynności.

W przypadku zmiany danych, na aktualizację zawiadomienia podatnicy mają 14 dni od dnia zaistnienia zmiany.

W przypadku niezłożenia zawiadomienia lub jego aktualizacji, złożenia go po terminie lub wskazania danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym podatnikom grozi kara za wykroczenie skarbowe.

Projekt zmiany rozporządzenia ws. szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.

Jednocześnie 29 marca 2023 r. na portalu Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt zmiany rozporządzenia dotyczącego danych zawieranych w JPK_VAT.

Ewentualne uwagi można zgłaszać do 5 kwietnia 2023 r. elektronicznie na adres: sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Link do projektu: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12370905/katalog/12961661#12961661

Wprowadzona zmiana, pomimo że tymczasowa, może rodzić problemy, zwłaszcza w odniesieniu do zawiadomienia składanego pod groźbą grzywny. Ponieważ ustawodawca określił katalog podmiotów objętych regulacjami katalogiem otwartym, przepisy mogą dotyczyć wielu firm.

W przypadku problemów lub wątpliwości z interpretacją przepisów, pozostajemy do Państwa dyspozycji.